God Jul til allverden

Når nettene blir lange, vert det lite att av dagen.  Når kulda set inn, minkar sannsynet for å kjenna att folk. Dei som vågar seg ut i den låge sola, har vore i kleskapet først. Dei dreg på seg lag på lag , og er ikkje til å kjenne att når dei kjem utanfor døra.  Alle vaggar avgarde som  var dei Neil Armstrong på månen. Vil ein vere på den sikre sida, er det best å helse på alle. Då slepp ein å bli oppfatta som overlegen og arrogant. Nett som den gamle Overlegen ved ein herverande psykiatrisk  institusjon gjorde, då han som vanleg  gjekk fremst i 17. maitoget på midten av forrige århundre. ”Kven er denne karen som går og helsar i hytt og ver”, spurde nokre. ”Det må vera ein pasient”, meinte andre. Men dei som sa slikt var tilreisande, og hadde lite innsyn i maktstrukturane på staden. Lokalfolket  kjende sjølvsagt alle han som sat høgast på pyramiden,  og var stolte av å bli helsa på av han.

Eg er nett heimkomen frå Puerto Rico. Der var lyset klarare og vinden mildare. Der var det enklare å fokusera  menneskekroppane  på netthinna mi. Dei brukte lite klær i Puerto Rico. Dei var varme, sa dei. At magane hang og pattene  slang, var greitt. Det er det som er under panseret som tel, var det og nokon som ymta om. Vanskeleg kunne det vere å kjenna folk att når dei visualiserte så mykje av  lekamen sin. Men i Puetro Rico helsar folk på kvarandre uansett. Ikkje når ein går mellom solsengene på stranda heldigvis, men oftast  elles. Særleg når ein kryssar det eg oppfattar  som ”helsegrensa”, som kan samanliknast med  ”tregrensa”  her til lands. Når ein trør i  trimskoa og svetten renn i stride straumar saman med sololja ned i augene, då helsar  folk. Kva ein ser er eg usikker på, men  alle helsar og helst  norsk.  Anten ein  er  ved ”Våres” plass eller ved ”Øyvinds” plass, er det nett som å treffe folk på Kaldestadåsen. Dei helsar og pratar som om dei kjenner deg.  Då gjeld det å gjera gode miner til den slags spel. Sure vestlendingar i kanariske høgfjell, er om mogleg verre enn  arrgogante svenskar  på luksushotellet  El Greco i Puerto Rico.

Apropos  svenskar:  ”På  aftonen når jag kom ner till staden ...”,  sa Fridjof då han var i Arkadien. Slik er det  i Puerto Rico også.  Der helsar alle på alle på promenaden, på baren og ikkje minst på dansegolva.  Men då er jo sentralnervesystema  stimulerte  og  sjølvbileta blankpolerte.

Det er 15 dagar att til jul. Me er komne til den tida då gode helsingar og lukkeynskjer  står i fokus. Det er helsingar som går vidare enn til hei og hallo. God Jul og Godt nyttår, skriv mange. Dei skriv det på kort som stundom er måla med munnen av folk utan armar, kort dei har fått i postkassen og presumtivt  betalt for , om ikkje dyrt, så iallfall rettferdigt.  Andre skriv lange avhandlingar om kva dei har gjort sidan sist dei lot høyre frå seg. Dei er ofte masseproduserte og hamnar i postkassa til nære og fjerne bekjente. Atter andre sender ut E-postar, facebook innlegg, twitrar eller berre skriv ein blogg, som er åpen for all verda. Ei global julehelsing, som skal nå ”alle”.  Tanken er god, men eigentleg er det latmannsverk det der med blogging.

Men ”hvor om allting er”, God Jul til allverden, og særleg til deg frå meg også iår.

Arrivederci Pisa

Eg sit på flyet frå Pisa til Haugesund. Det er ein Ryanair maskin der servitrisene svettar, og kapteinen snøvlar på eit slags engelsk. Eg reknar med at dei alle er hyrde inn frå eit eller anna skatteparadis, der løna er låg og kviletida kort. Men det er slik Norwegian også gjer det nå for tida, iallfall til så lenge.

Hotellbussen tok meg til flyplassen. Den turen tok 7 min og kosta 3 euro. "Hent meg presis kl 08.30," sa eg til min ven i resepsjonen. Og han gjorde det, på slaget. "Ingen slinger i valsen her", sa eg. "Nei det er dei sør i landet som driv med slikt", sa han.

Å vera i Pisa ei veke, kan vera lenge nok. Men sjølv om turen vår varde ei veke, var vi ikkje der så lenge. Hotellet vårt, som låg like ved busstasjon og jernbane, gav oss greitt høve for utflukter. Vi var i Firenze, Lucca, Livorno og Marina di Pisa. Turen me hadde planlagd til cinque terre byane, måtte utgå. Der gjekk det ras dagen før vi skulle dit, med store skader både på naturen og på turistar. Ille på alle måtar.

Toppen av opplevingar vart sjølvsagt Firenze. Vakrare by med fleire kunstskattar, skal ein leita lenge etter. Kanskje den største konsentrasjonen av kunst i Italia, ja kanskje i heile verda, ymta dei om der. Og så fekk eg treffa Galileo Galilei. Han var jo fødd i Pisa men døde i Firenze, fortalde han. Sjølv om dette ikkje var mitt første møte med den karen, han har stadig dukka opp i mi fysikkverd, så vart dette stas. Dei som følgjer meg på facebook, veit det.

Lucca var og ein vakker by. Og fredleg på alle måtar. Den 4 km lange bymuren, var ein rekreasjonsplass for både gammal og ung. På denne muren kunne ein sykla, jogga, gå,, bøya, tøya og drikka raudvin i graset. Eg gjorde litt av kvart der. Bussturen dit frå Pisa, gjennom det Toscanske landskapet og togturen attende, var og ei fin oppleving.

Livorno er kystbyen der mange cruiseskip med turistar kjem innom. Der vert turistane stabla i bussar og køyrde til Det skeive tårnet i Pisa. Mirakelplassen, som dei kallar det på turistskilta. Der tek dei bilete av tårnet, og vert frakta raskt attende til skipet. Dei trur dei har sett Pisa. Det har dei ikkje. Dei ha berre sett eit skeivt tårn som blei slik fordi grunnen gav etter eingong, og så har dei sett ein drøsss med turistar. Men Pisa er mykje meir enn det. Pisa er smale gater i Universitet området, der markeder dukkar opp, vinbarar og sjapper med smakande italiensk mat kjem på plass, og spontane gateartistar fangar blikket. Universitetet i Pisa er blandt dei eldste i Italia, og har ein bygningsmasse som minner meg om Universitetet i Bergen på 60-talet. Ingen store prangande bygningar, men mange små villaer og andre krypinn. Eg var nær ved å rekka ei gjesteførelesning i matematikk der førelesaren kom frå Michigan State University. Ved det universitetet jobba eg jo ein god del rundt 1970. Men akk. Alle desse vakre studinene eg såg på brua over elva, gjorde at eg kom 30 min for seint. Men ein kan jo ikkje få både i pose og sekk.

Som sagt, eg sit på Ryanair. Blæra er full og fasten seatbelt skiltet lyser. Kapteinen har fyrste retten til å gå på do. Skulle berre mangle. Men nå er han jo ferdig. Står og flørtar med jentene sine.

Fasten seatbeltskiltet lyser framleis. Det skal seljast skrapelodd. Då må alle vera på plass i setene sine. 1 million euro er gevinsten. Eg viftar dei vekk, nett som eg gjorde med paraplyseljarane i Pisa. Eg veit at sjansen for gevinst er svimlande mykje mindre enn det å få  regn i Pisa er. Eg skal heim og undervisa i sannsynrekning på KVV nå. Så eg veit eg har rett.

Men kva er sjansen for å få tømd blæra på sømleg vis før landing skal tru. Det er eg meir usikker på.

Hårde tider har vi døyet

Sommaren er den tida på året då eg held meg i ro. Eg har notert i huskeboka mi at i skuleferien skal ingen utanlandsturar tingast. Denne abnorme ideen skuldast ei oppfatning av at: om sommaren er det betre i Norge enn i alle andre land.  Eg har delt ein slags "Johan Borgen oppfatning" av Den norske sommeren. I tillegg har eg tenkt at flysetene bør vera tilgjengelege for den ferierande delen av våre yrkesaktive innbygjarar på denne årstida.
Difor er det at eg har slite meg gjennom dei siste månadene på jakt etter dette solbilete som unntaksvis er å finna på yr.no, storm.no, nrk, tv2 og alle andre stader, unntatt på himmelen over meg. Eg har investert i partytelt og markiser, ikkje for å skugga for sola, men for å stundom kunna sitje ute utan regnkler. La gå at eg har brukt fleece og infraraud terrasseomn, lange unikkar og pledd. Sommaren er jo ei tid for å vera ute. Det fekk eg inn både med mors- og kumelka.
Nå er eg  glad for at denne sommaren går mot slutten. Sjølv me ei aning varme nokre dagar heil på tampen, har han metorologisk sett vore ein trulaus ven i år. Nå gler eg meg til hausten. Då skal pensjonistane igjen fylla flyseta og ribba apotekhyllene for solkrem, idoform og imodium før avreise. Nokon svergar til ei Gamel Dansk i sekken, andre til eit par Fernet Branca. Folk er så ulike, men alle er vi glade for at desse hårde tidene nå er over.

Koffor det

"Koffor e din Ipad mindre enn min farfar?".  "Det er fordi min pad ikkje er Ipad", svarer eg. "Koffor det"?, spør Kristina. "Min pad er ein 7' android", prøver eg meg. "Koffor det da?", seier ho. "Fordi eg ikkje var så begeistra for Steve Jobs", seier eg. "Ok", seier ho.
Den takla eg greitt, tenkjer eg. "Koffor har farmor Ipad då?", spør ho overrumplande.
"Fordi ho elska Steve Jobs", seier eg. "Elska ikkje farmor deg da?", spør Kristina. Nå begynnar eg å svette. Eg har køyrd meg fast, og sit i gjørme til langt over akslingane. Skal eg ut herfrå, blir det berre å stå å spinna.
Men Kristina er attende til spelet på Ipaden sin. Ho er nøgd med slik samtalen gjekk, og har avslutta den.
Vår yngste sonedotter frå Stange har altså vore på aleineferie hos oss i ei dryg veke. Ei fantastisk oppleving, der eg heile tida må vera mentalt budd på å parere dei største og dei minste spørsmål på strak arm. Ingen førebuingstid, ingen pardong om ein prøver å gi svar som ikkje held for ein 6 åring si kritisk, vurderande innstilling.
Ungar skal ein ta på alvor. Dei er så ærlige, og har så høg kompetanse om eigen verklighet. Ved å lytta oppmerksomt bidreg me vaksne til å auka sjølvkjensla hos dei små, og kanskje også til å auke eiga innsikt. For meg er det viktig å avsanna myter som vaksne pleier å planta i skjøre barnesinn.

Ein kveld framføre barnetv-skjermen, sa Kristina: "Eg må ikkje sitta så nær Tv-skjermen, for då kan eg få firkanta auger", sant farfar. Ho vil utprøve ærligheten min, tenkjer eg. "Nei", seier eg, "det er berre noko dei vaksne seier til barna sine. Det er berre tull". Kristina ser skeptisk på meg. "Jo, det har mamma sagt til meg, og då er det sant". Ho har plassert meg i eit moralsk dilemma. Eg kan halde fast på at mange vaksne snakkar tull, eller styrkje barnet si oppfatning av mor si som den sanne og trygge forankringa i livet. Mens eg framleis funderer på korleis eg skal komme ut av denne gjørma, tek Kristina ordet igjen. Idet ho riksar på dei 4 lause melketennene sine, seier ho: "Tannfeen vil eg iallfall tru på, for den har pappa og fortald om". Ho riksar intenst på den lausaste tanna og flirer. Men bak fliren anar eg ei jente som har ein realistisk men kanskje og noko pragmatisk haldning til dei vaksne si verd. Ei som shoppar det beste frå to verdenar, sin eigen og dei vaksne sin.
Og så elskar ho Steve Jobs sin verden og.

Agurktid

Å kalla nåtida i heimen for agurktid, vert feil. Det er ikkje agurk som pregar kvardagen her, iallfall ikkje ennå. Nå er det jordbær og brunsnegel, brunsnegel og jordbær som står på menyen. Einskilde i familien brukar mykje tid på begge delar. Dagen er ikkje den same utan denne ekstra ryggtrimmen, skjønar eg.
Men kombinasjonen agurk og brunsnegel er ikkje god. Særleg når agurkene er små og veike, vert det ein ulike kamp. Agurkplanta har lite å stilla opp med når denne mordarsnegel bit frå seg. Såleis mista eg det meste av  agurkplantene mine like etter fødselen i mai. Det vart ein tidleg krybbedød for dei.
Noko måtte gjerast. Etter over 30 år med mellom anna agurkdyrking i drivhuset, ville eg ikkje gi meg lett. Eg ville stå opp og kjempa for agurkene mine. Mange åtgjerder vart vurdert, alt frå overnatting i drivhuset for å yta heilkontinuerlig vern og omsorg, til å byggja sneglesikker vogge til dei unge hjelpelause. For det er i oppveksten dei  er mest utsatt for farer.

Løysinga vart ei slags vogge. Eg kappa høvleg stykke av eit vatnrennerøyr og la to strimler med silicon i eine enden. Desse dynka eg då med vanleg koksalt slik at når siliconen var stivna dagen etterpå, sat der to sjosalte ringar øvst på røyrenden. Så planta eg nye babyagurker og tredde ringane over plantene og godt ned i jorda.
Snegelen hatar meg for dette trikset. Han kan ikkje fordra salt,  og eg har fått ein uven for livet. Men agurkene jublar og stekkjer seg i glede utan ei skråme korkje på kropp eller sjel.
Så nå ser eg fram til ei frodig agurktid...

CHIKKELAKKE,CHIKKELAKKE!!

Eg hadde tinga vekking klokka 04.30 den 17. mai 1962. Me skulle ut å vekke gymnaslærarane på Haugesund Kommunale Høgre Almennskole. Eg var russ.
Det piska regn på ruta då eg stod opp. Hadde eg ikkje hatt avtale med far min om å låna Folkevognkassen til byen, trur eg turen hadde gått attende til senga. Men eg kom meg ut, og starta på innsamlingsturen rundt i byen. Det var plass til mange i Folkevognbussen. Ein heil gjeng vart samla opp frå eit telt oppslått på gymnasplenen. Dei hadde overnatta der, og var blaute i klærne og fuktige i hovudet. 
Laurdag den 2. juni 2012 traff eg gjengen igjen. 25 år etter 25års jubileet, vart det eit rendezvous som også blei ein test på reduksjonen av mine kognitive funksjonar. "Eg er Jon," sa ein tilårskommen gubbe som eg kunne sverga på aldri å ha sett før. "Javel, Gunnar her," sa eg. Men så lett slapp eg ikkje unna. Fyren ville vita om eg hugsa han, og kva etternamnet hans var. For i 1962 kalla vi alle kvarandre berre med etternamn. Eg skjøna snart at skulle eg komme ut av dette med litt ære i behald, måtte eg skaffa meg den same jukselappen som alle andre bar på i smug. Ei klasseliste frå gamle dagar.
Russestyret hadde hatt fleire møte, og opplegget var strålande. Klokka 12 på Bakarøynå med omvisning og sildabord hos Kyvik. Eg lurte fram ein boks Hansa, sidan opplegget var slik at dei som ønskte det, måtte ha drikke med. "Har du ikkje anna enn øl med," vart eg spurd. Professoren i Nordisk på eine sida av meg, og kirurgen som framleis skar i folk på Rikshospitalet, flirde og rista på hovudet. "Til sild må ein ha akevitt," sa kirurgen. "Ja og Brennivin," sa den nordiske. "Då treng eg jo 2 snapsglas," sa eg. Og det fekk eg.
Klokka 16 var eg i seng på hotellet. Gamle folk treng kvile midt på dagen. 
I 1962 hadde vi den såkalla Grisefesten på Odd Fellow i Hagesund. Der skulle og jubileumsmiddagen serverast. Eg stilte frisk og opplagt til bordsetet, med nypugga deltakarliste inni hovudet, og brylkrem på utsida. Nå gjaldt det å plassera seg strategisk, og unngå ekstremitetane.

Eg var heldig i så måte. Dessutan tiltok kjensla av godhug og velvilje for einannan etter som  timane minka. Me starta med Gaudeamus Igitur og endte med chikkelakke. Då svinga folk spaserstavane sine like heftig som russestavane suste omkapp i 1962. Professoren snakka gammalnorsk, og kirurgen dissikerte ei gammal vennine. 

Ei inspirerande attføding til eit nytt jordeliv. Slik kjendes det. Men det var på laurdag...


PS: Fleire kunne ikkje få gitt hotellet nok godord. Særleg sørvisen var framifrå, ettersom fleire våkna om morgonen påkledd og klar, om enn ubarbert...

På flyplassen

I Boston ligg flyplassen nesten inne i sentrum, iallfall berre 10 minutt derifrå. Og då meiner eg med bil, slik alle amerikanarar meiner når ein spør dei om kor langt vekke ting ligg. "Five minutes up the hill", sa dei  meg i Marlborough, då eg spurde kor langt det var til polet. Det vart ein heisen gåtur med tung last den kvelden.
Eg er tidleg på flyplassen. 3,5 timar før avgang. Umogleg å vite korleis trafikken er ut hit, særleg når eg har bussa frå Salem idag. Trafikken var heftig, men me rulla nokolunde jamnt. Når me nådde flyplassen, hadde bussen trilla ialt 2900 km på desse 14 dagane. Det har gitt meg ei flat rumpe og ein rund mage. Eg må nok legga meg i trening når eg kjem heim, om eg skal få opparbeid sprettrumpa mi igjen. Det er jo det som er inn nå, har eg skjøna.
Gaten til Icelandair er stengd, sikkert i fleire timar ennå. Mannfolka sit og sløvar på benkene, men kvinnene vandrar. Kvilelaust omkring fer dei frå dutyfree til dutyfree. Dei som ikkje har dollar att, ransakar mannen sine lommar. "Kor har du pengane", spør ho. "Nei sei det", seier han. "Finn dei fram", seier ho. "Utan penger er du ingenting verd". Han gir opp, og gir frå seg både pengar og kort.
Icelandair flyg meg til Bergen via Reykjavik. Dei gir meg lov til å sjekka inn to koffertar a 23 kg pr person + 10 kg i håndbagasjen. Dette gir dei det konkurransefortrinnet dei treng, for å klara seg greitt i desse harde tider i lufta. Og så slepp dei ut ei askesky innimellom, noko som set mange konkurrentar på bakken. Men dei er knipne med maten og drykken. Alt må betalast for, noko eg ikkje er van med på andre interkontinentale ruter drivne av andre selskap. Men slik er det vel på Island. Smått med mat og drykk på det forblåste landet.
Det er ei nattflyging eg skal på. Startar kl 21.30 lokal tid og landar i Bergen 12.30 i morgon norsk tid. Då er den biologiske klokka mi, som har stilt seg inn etter amerikansk tid, berre 06.30. Så det blir ein lang torsdag. Eg kallar han langtorsdagen mai 2012. Eg er jo heller ikkje heime når eg kjem til Bergen. Då har eg mest som ei amerikareise att, før eg rekk Husnes.

Trøysta får vera at reisetida for dei fyrste emigrantane som kom med "Mayflower" i 1620, var nokre månader lenger. Så det har jo blitt betre med åra.

Ein grå dag i ein liten stat i USA

New Port er ein kystby ved Altlanteren. Den ligg i den minste staten i USA, Rhode Island. Her er det fisk som gjeld. Før var det også kvalfangst og produksjon av kvaloje. Dette er det slutt på nå. Ein har funne anna olje.
I New Port er det kaksane som har sine sommarbustader. Dei kallar det hyttene sine, men dei fleste konkurrerer med Harald sin kåk på Karl Johan. Men storhetstida her var nok på midten av 1800-talet. Mange formuer er smuldra vekk nå. Me var innom eit herskapshus for å hjelpa dei litt med pengar til vedlikehaldet. Det syns dei var fine greier.
Kva lever folk av i Norway, blir eg ofte spurd om,  spesielt ved bardiskane. We are moving money, seier eg. Og  så driv me litt med laks og olje. Norway, the promised land, seier dei, og bartenderen skjenkjer meg eit nytt glas. Han har fått auge på Norwegian kortet mitt.

Kennedy og Jaquelin vart gifte her i Mariakyrkja i New Port. Det syns alle på bussen var stas å få sjå, og der gjekk eit sukk mellom benkeradene då bussen senka farten utanfor kyrkja. Ta bilete her, sa guiden. Og me knipsa. Men eg fekk berre med meg regndråpane som rann ned langs bussvindauga. Ei sørgjeleg hending.
Nå er det heim til hotellet. Det skal pakkast i kveld for i morgon dreg vi heim. Litt sørgjeleg det og. For det har vore mange flotte stunder her.

Hummar på Cape Cod

Bob Dyland på høgtalaren i bussen. The times they are a-changin. Eg syng med av full hals. For den kan eg.
Cape Cod og båttur. Hummar middag. Smikke. Kvinnekelneren instruerer og flørtar. Eg let meg instruere. Kvitvin. Chardonnay. Kombinasjonen tek pusten frå meg. Eg livnar opp til eit nytt liv.

Eg såg alle indianarane i dag. Dei inviterte meg inn i hyttene sine. Where do you eat, where do you sleep, where do you work, spurde eg kvinnene. Right her, sa dei. Where do you fuck, spurde eg. Non of your buisness, sa dei.
J.F.K og heile familien hans har feriehusa sine her på Cape Cod. Eg tok ein båttur ut dit. Look and look, sa skipperen. Fantastic, sa eg. You must be proud, sa eg og. We are, sa han.
Eg tigga 17 lobstersmikker med meg frå hummarrestauranten når eg gjekk. Familyreunion, sa eg.
Så nå er eg budd for familietreffet på Husnes i juni. Berre hummaren gjenstår. Eg vonar nokon fiksar de. Kona har lova å sørga for kvitvinen,
Så det ordnar seg...

Facing North

Me køyrer inn i Connecticut. Er på veg mot Boston. Godt å få slappa litt av i bussen idag. Gårsdagen baud på mykje farting og mykje folk. Først båtturen ut til Frihetsgudinna og til Ellis Island. Dette var øya der nordmenn og andre emmigrantar blei landsatt for godkjenning, før dei slapp inn i landet. Frå rundt 1890 og like til 1954 foregjekk dette. Nokre blei heimattsendt, men rundt 95% slapp inn. Slik er det ikkje idag, korkje her eller der. Alle dei hundrevis av tusen nordmen som kom hit under emmigrasjonstida, tappa det norske samfunnet for mykje bra folk.
Å vera av norsk avstamming i USA, er stas. Norske turistar er også kjekt for amerikanarane å helsa på og heia til. På 17. mai var det enkelt på restaurantar å bli påspandert, om ein bar dei norske fargane.

Kona og eg tråla Times Square og Fifth Avenu i går. Me var ikkje aleine. Me var i Kina i november. Der var fleire folk. Men der var dei kineserar. I New York er det alle mulige typar folkeslag. Alt frå lndianarane som heng øvst i skyskraparane på byggearbeid eller vindusvask, til dei som ligg lågast i rennesteinen gjerne frå Sør Amerika eller Afrika.Men det er ikkje dei som dominerer bybilete. Det gjer dei som trippar gatelangs for å sjå og ikkje minst for å bli sett.
Etter 3 travle dagar i New York dreg me altså mot nord. Eg gleder meg til å sjå Boston igjen. Eg jobba der i to periodar rundt 1970. Kjernefysikk på MIT var noko av det gjevaste ein kunne driva med på den tida. Iallfall for meg. Nå er eg pensjonist og syns det er gjevt. Alt har si tid.

Dagen derpå

Det er 18. mai. Eg sit i buss på veg frå hotellet i New Jersey og inn til Manhatten. Dette er 3. dagen eg pendlar slik. I går kledd i den beste stasen som kofferten min romma, idag i ei meir høvleg bukse som alt er merka av ei veke som turist i dette landet.
Det blei seint i går. Slik skal det jo vera på ein 17. mai. Opplevingane stod i kø heile dagen. Eg så Upper Manhatten der rikingane og kjendisane bur. Særleg mange observerte eg utan for rettsbyningen i Harlem. Kjendisar på rekke og rad inn og ut frå sine tvistemål.

Eg vandra i Central Park. Eg avslørte kona idet ho hadde sett seg i fanget til H. C. Andersen. Der sat ho saman med den stygge andungen.
Eg var i FN og fekk vite at det norske håndflagget var å sjå på som eit mogleg våpen i sikkerhetskontrollen. Eg fotograferte alle generalsekretærane som hang i glas og ramme. Tryggve Lie knipsa eg to ganger. Eg såg rommet Norge har spandert, sikkerhetsrådet sitt, og eg var nær ved å gå på talarstolen i hovedforsamlinga sitt møterom. Eg meinte å ha noko viktig å seie, men nei. Slapp ikkje til på talarstolen.

Eg gjekk til Sjømannskjerka. Der var alle norske kvinner og menn denne dagen. Ei vakker studine klappa meg på kinnet. "Hei Gunnar", sa ho. Eg gav henne ein god klem, og ønskte henne lukke til med vidare veterinærstudier i California og i Norge. "Hadde ikkje du gitt meg berre 4 i matematikk, så kunne eg vore ferdigstudert sist jul, " sa ho.
"Gratulerer med dagen", sa eg.

Mamma Mia svingte seg på Broadway. Eg trampa takten og klappa dakapo. Utanfor, på Times Square, blenkte reklamelysa slik dei skal gjera der. Folk myldra. New York søv aldri, iallfall i følgje Frank Sinatra.
På veg heimatt til hotellet kolliderte bussen. Det vart for trangt i New York gatene for oss. I tillegg var vi rusa, så ein kunne ikkje forventa anna. Men politiet ordna opp. Det vart ei sein og hard natt.
Eg skriv blogg idag. I bussen på veg inn til byen. Skal til Frihetsgudinna og Ellis Island. Me snirklar. Trafikken her i byen er hakket verre enn på Husnes. Vonar eg rekk båten som skal føra meg til gudinna.

Philadelphia downtown.

Philadelphia var hovedstad i USA i 10 år. Landets første president George Washington, budde her då. I denne byen, i denne staten som engelskmannen Penn fekk i gåve frå den engelske kongen, avdi kongen skulda pengar til Penn sin far. Det var ei stort skogområde Penn fekk, og kongen insisterte på at dette skulle vera ein stat med namnet "Penn sine skogar" eller altså Pennsylvania. Denne staten som amerikanarane oftast forkortar til Penn.
Det regnar i Philadelphia. Ikkje kvar dag, men diverre i dag. Når guiden jagar oss ut av bussen for byvandring, hyljar det ned. Me, som trudde sola alltid skein i Pennsylvania, fekk det vått heilt inn til skinnet. Kona som betalte middagen i går kveld blandt anna med paraplyen sin, la beslag på min idag. I amerika er jo alle menn gentlemenn. Iallfall når ein går i regnver med 30 tilskodarar. Då let ein det ikkje regne på kona.

"Liberty bell," sa guiden. Og eg strekte hals og nakke så langt plastposen på hovudet mitt tillot. "Independant house, her vart uavhengighetserklæringa skriven". Eg frigjer meg frå plastposen og får med meg nokre gullkorn.
Etter to timar i regnver er fotturen over. Buksa er blaut og humøret er ikkje på topp. Når me stig innatt i bussen, skrattar den greskfødte sjåføren av meg. "I will excuse your bad look," seier han. Og så skin sola opp og regnet er faren sørover. Og når me entrar den irske puben for å innta lunchen, må eg kasta jakka.
Men som så ofte på slike pubar, vart det fuktig der og.

Benjamin Franklin sine tabbar

Benjamin Franklin tok feil. Ein feil som me i fysikken godt kunne vore forutan. Alle dei fysiske lovane innan elektrisitetslæra baserer seg på feilen hans. Han meinte at straumen gjekk frå + til - polen om ein kopla ei leidning mellom polane. Det bør ein sjølvsagt ikkje gjera om ein er glad i batteriet sitt, for då spring alle elektrona over frå minuspolen til plusspolen, og batteriet vert ganske snart utlada. Benjamin trudde straumretninga var frå pluss til minus. Ein stygg tabbe, som eg har måtta oppklara for elevane mine i ein mannsalder. For å endra på alle lovane etter at ein oppdaga feilen, vart for bale. Så Bejamin sin tabbe lever med vidare med og vil fortsetja med det.
Benjamin Franklin brua kryssar grenseelva, Delaware river, mellom Pennsylvania og New Jersey. Når eg kikkar ut vindauga mitt her på hotellrommet i Philadelphia, ser eg brua rett over hovudet mitt så og seia. På denne brua går straumen begge vegar.  Heile døgeret sidan 1926 har bilar, tog og fotgjengarar nytta ho. Ein gong verdas lengste hengebru. I natt kunne eg tenkt meg at straumen hadde tatt ein pause, iallefall ein liten stopp. At uteliggarane under brua får sova er ein ting. Det tyder ikkje at eg som ligg i senga mi på Comfort Inn blundar like lett. Enda ein tabbe av denne mannen altså.
Huen ta Bejamin Franklin and his bridge.

Lang dags ferd mot USA

Icelandair har funne nisja si. Ta europerane med til USA, men ikkje med direktefly. La dei bli med på ein mellomlanding på Sagaøya, før dei blir vidare befrakta til Washington. Då dreg dei føgjande fordeler:
- drivstoff tankane treng ikkje vera smikkfulle i Bergen
- drivstoff kan etterfyllast på Keflavik
-  det skal ikkje mange dråpane av etterfyling for å frakta lystige nordmenn frå Keflavik til The Unaiten. Dei er jo alt oppe i skyene før takeoff.
Då kan dei gi velhaldne kvinnheringar og andre norske pensjonistar,  2x23 kg innsjekka koffertar og 10 kg handbagasje i tilegg. Det som ikkje bensintankane treng, vert oppfylt med den bagasjen dei kjøpelystne Husnesingane treng av bagasjevekt.
I tillegg nyt dette nasjonale Islandselskapet godt av å sleppa alle flyplassavgiftene på Øya, som dei andre må betala.
Mange slit på  Island, men Icelandair klarar seg - så langt.
Eg er over Ottava nå. Det syner skjermen på seteryggen framføre meg. Kona og eg har slite oss gjennom drosje., snøggbåt, flyplassar, raudvin, kvitvin og Gran Marier i dag. Nå ser me fram til landinga i Washington. Der ventar guiden med norsk flagg og gode sko. Me ska ut på middag med ein heil gjeng, som sikkert sit på dette same flyet, men som eg ikkje veit kven er ennå. Kanskje like greitt. Eg vert vel tidsnok påminna om at eg sov med beina ut i midtgangen og banna høgt men mildt på alle som støyrde borti meg. Særleg den høgre foten. Den er var for slik aggresiv atferd. Det er jo den som ødelegg for min stødige gange, ikkje minst etter eit par flasker raudvin,

Kvite hus.

I 1798 blei The White House kvitmalt. Dette var året etter at den første presidenten i USA, George Washington,  blei avløyst av den neste. Likevel trur ein at Martha Whasington hadde ei hand på malarkosten under fargelegginga. Ho var nemlig oppvaksen på faren sin gård, som var kalla The White Plantation.
Slik er det med haldninga ein pådrar seg i oppveksten. Den tida då koplingane i hovudet vart lodda i hop hos kvar og ein på sin spesielle måte, og då kjensler og meiningar vert meisla ut for resten av livet. Sidan både kona og eg er oppvaksne i kvite hus på Haugalandet, vart det ingen diskusjon i 1978, då fargen på det nye huset vårt blei bestemt. Det måtte sjølvsagt bli bli kvitt.
Då Barack Obama flytte inn i The White House meinte onde tunger at huset burde malast svart. Det skjedde ikkje. Tvert om skin huset kvitare enn nokon gong. Det er nok ikkje noko å utsetje korkje påvedlikehaldet eller arbeidsmoralen der i gården.
Hos meg var det verre. Kvitfargen var nå i ferd med å endra seg, både mot svart og grønt. Soppen er svart og grønska er, ikkje uventa, grøn. Noko måtte gjerast. Det kvite huset mitt måtte shainast opp.

Eg kontakta eit av barnebarna, ein svær og røsleg kar, som straks skjøna at farfar trengde hjelp om huset ikkje skulle forfalla. Han starta med Idealvask i trykksprøyta, skura og spylde så all dritten fordampa. Det vart så bra at eg lurde på om  beisen eg hadde kjøpt for tusenvis av kroner hos OBS, kunne returnerast til butikken. Men det blei til at me strauk han på veggen. Me nytta denne flotte veka i mai, Arbeidernes dag inkludert, til å hengja i stegen og dryppa beis i både eigne auge og andres hår. Men litt kom jo på rett plass også då. I tillegg til det kvite, vart noko raudt. Så pass skulda vi arbeiderrørsla. Og kona gjorde Einar Gerhardsen og OBS Bygg sine ord til sine då ho henngde opp denne plakten på inngangsdøra. "Hele folket i arbeid"
Om ei veke dreg eg til USA. Eg startar i Washington. Det skal bli spennande å utveksla erfaringar omkring kvite hus "over there". Og om eg får høve til det, skal eg tipsa Obama om sonesonen min Morten. Han er nok moden for større oppdrag etter dette.

No lauvast det i li

"Eg ser ikkje åsen på andre sida av vatnet idag," seier kona. Sjølv sit eg i stresslessen min, type Dream frå Ekornes. Eg sit me min Acer Aspire på fanget, og prøver få innblikk i kva nettavisene skriv om idag. Det som fangar mest merksemd, er Aftenposten sitt oppslag om eit amerikansk fly som brøyta seg veg i lufta gjennom ein flokk med gjess, og som så måtte naudlande med ei dau gås på cockpitvindauget. Pilotane mista heile sikta. Ja amerikanske fly er ikkje å spøke med, tenkjer eg. Dei har hatt blod på vengene før.

"Er det gjessene som sperrar for utsikta?" spør eg. Kona ser spørjande på meg. Ho har det blikket som stundom vert teke fram når det er vanskeleg for henne å vita om det er demens, humor eller trakassering eg driv med. "Grågåsa er forlengst passert," seier ho. "Det er bjørka som slår med vengene nå, lauvet er framme." "Kva er det du vil sjå på andre sida av vatnet då?" undrast eg.
Kommunikasjonen gjekk i stå. Eg må skjerpe meg. Eg prøver å ta opp tråden att. "Vonar sikta vert betre når me reiser til USA om 2 veker," seier eg.
Skal tru om det lauvast på Capitol Hill i Washington, og om gjessene gassar seg i Central Park i New York. Skal tru om duene har skite på Benjamin Franklin i Philadelphia og om det blomstrar på MIT i Boston.
Me får sjå. Men at det lauvast på Husnes nett nå, er tydleg. Difor er det så vanskeleg å sjå åsen på andre sida av vatnet. Kona slit og med det.

Når vårsol i bakkane blenkjer

Det var på torsdag eg merka at noko var på gang. Sjølv sat eg i korridorane på helsesenteret og venta på tur. Eigentleg kom eg ein time for seint til avtalen med legen min, men som den gode kunden eg er, vart eg likevel tatt hand om utanom tur. Eg slapp inn bakvegen, så ikkje dei forventningfulle venteromspasientane skulle bli arge avdi dei måtte venta ennå ein halvtime i helsekøen. Det var då det skjedde. Lengst inni ein helsekorridor utan vindauge ut mot livet, passerte helsesystera meg. "Våren er her," sa ho. "Er det ikkje flott?". Er våren her, tenkte eg. Skal han og snika i helsekøen?
Først når eg gjekk heimatt, skjøna eg at helsesystera hadde hatt vindauga ut mot verda på kontoret sitt. Ho hadde sett teikna. Ho hadde sett skjora som streva med dei alt for lange kvistene til reirbygginga. Ho hadde sett dei gravide kattane som vagga omkring på plenen utanfor, og dei gravide ungjentene som vagga omkring i venteromskorridorane. Ho hadde sett trekkfuglane sin retur frå syden, tilliks med pensjonistane som også nå var attende til "si heimlege strand" fordi det blenkte av vårsol i bakkane rundt helsesenteret. Nå kjem dei dit for å få påfyll i medisindåsen sin, og for å sjekka kor mykje leveren har krympa etter eit tøylelaust nytingsopphald der sola skin inn i dei mørkaste kroppskrokane, også om vinteren.

Eg gjekk heim og reiv av bordkledninga på søre husveggen. Nå fekk den norske vårsola sleppa inn i dei mørke avkrokane på huset mitt. Råma fekk turka opp og sagrusk mellom spikerslaga bak dei morkne borda fekk blåsa bort i vårbrisen. Og huset likte det som skjedde. Særleg då eg spikra på plass nye kledningsbord, vart det mykje positiv tilbakemelding. Nå kan eg ringa barnebarnet og be han koma med beisekosten. Han ventar på ein vårprat med farfar.

Berekraftige barnebarn

Påsketuren er avslutta. Eg er attende til låglandet der regnet ausar ned. Kontrastane er store frå gårsdagen, som baud på kvite vidder og blåe temperaturar. Der kunne vatnet berre framskaffast på to måtar: anten ved å smelte snø i ei gryte på vedomnen eller sende barnebarna avstad med tomme kanner til den manuelle nikkepumpa, som  er å finna 60 meter frå hytteveggen. Under heile Spaniaopphaldet i vinter måtte eg bera kjøpevatten frå SuperSol butikken opp til bustaden. Der var det 600m og motbakke. Sett i det perspektivet var vatntilgangen enklare i påska, iallfall for meg. Men billegare vart det ikkje. Barnebarn set høge prisar på pumpevatn.
"Kor kjem pumpevatnet frå, morfar," spør dei. Eg klør meg i storehjernen og lurer på korleis dette kan forklarast for ein gjeng  med eit alderspenn frå 5 til 12 år. Eg kjem raskt fram til at her må forklaringa nivådifferensierast.  Omgrepet grunnvatn vert lagt til nivå 2, mens boreteknologi hamnar på nivå 1.
"Om me pumpar opp grunnvatnet, vert det vel tomrom under jorda slik at heile bakken kan falla ned?" vil nokon veta. "Jo om me ikkje forvaltar ressursane på ein berekraftig måte, så kan det skje," seier eg. "Har det skjedd nokon stad, morfar?".  "Ja, det har skjedd i Mexico," meiner eg og kjenner meg ørlite langt utpå nå. "Kva tyder berekraftig?" vil dei veta. "Det tyder at me ikkje må bruka meir av grunnvatnet enn at tilsiget klarer å balansera uttaket vårt."
"Har det blitt tomt i borehullet ditt her morfar?" spør dei. "Ja ei påske skjedde det." "Oi, då kunne jo heile påskefjellet falle saman," meiner dei. "Er det difor du smeltar snø morfar, for ikkje å bruka opp grunnvatnet.?
Eg synes det er på tide å avslutta denne praten omkring vassforbruket, men dei gir seg ikkje. "Vatn er dyrt," meiner dei. "På bensinsjasjonen kostar det 25 kr for ei halvliter vassflaske. Det vert 50 kr literen det. Eg har sikkert bore 100 liter  til hytta. Dette kan bli dyrt for deg morfar." "Vel, du får notera, så tek me lønsforhandlingane når me kjem til låglandet att." seier eg og tenkjer at streik må eg iallefall prøve å avverge. For vasstilgangen var unektleg komfortabel med desse berekraftige barnebarna.
I dag regnar det ute, og inne strøymer vatnet klart og reint ut frå både dusj og kjøkenkran. Herleg vatn, som slett ikkje endrar grunnvasspegelen. Eg let det strøyme i lange tider og strie straumar frå dusjen over heile meg. Om det er reint når det treff meg i hovudet, så er det langt frå drikkande når det renn ut gjennom sluken i dusjkabinettet. Ei veke fjellsvette set sine spor. Men eg let vatnet renne med godt samvit. Så lenge det regnar ute er eg trygg på at forbruket mitt er berekraftig. Og så er det bortimot gratis då, iallfall i høve til påskevatnet.

Sol og sjølvstende

Kona står ved vindauga. "Det snøar ute," seier ho. "Så flott," seier me andre. "Då vert det styresnø." Kona likar det berre sånn passeleg. Ho ønskjer ikkje himmelen dekka til idag. Ho vil ikkje at solkremen på framsida av hovudet skal vera påsmurd til fånytte. Ho nyttar faktor 10, men insisterer på at eg skal dobla faktoren. Eg meiner det er heilt unødvendig. Eg har jo vekegammalt skjegg på kinn og kjake

Det pistralege skjegget som eg har duger ikkje til det heller, meiner ho. Så det vert å grisa seg til med solkrem, også idag. Men det er greitt nok. Kampen om solstrålane er ikkje kva den eingong var. Før i tida kunne ein sola seg, ikkje berre i strålene frå sola og dei refleksane som snøen gav, men også i glansen frå utsegn som kom etter påske. "Gu så brune du er," sa folk. Og eg fekk høve til å leggja ut om knallblå himmel og skiturar over uendelege fjellvidder. "Jo det var bra," sa eg. Nå for tida er eg brun på heilårsbasis. Eg fangar meg sol på meir global og kontinuerlig basis. Eg er ein globetrottande pensjonist. "Gu så brun du er," sa folk i mi tidlege AFP-tid. "Har du vore i syden," spurde dei gjerne. Nå spør ikkje folk kvarandre om slikt lenger. Å reise verda rundt i aust og vest er blitt allemannsaktivitet, iallfall blandt dei norske pensjonistane. "Alle " gjer det. Så nå må eg reisa meir for eiga enn for andre si nyfike. Likevel er det noko spesielt med dei solstrålene som kan fangast i 1000 m høgde. Dei er kvassare, og skjer seg raskare inn til sjeledjupet. Dei mildnar hugen, og dosen med blodtrykksenkande medisin kan reduserast. "Nå kjem sola," seier kona brått. Ok. Eg finn fram den digitale UV-målaren min, stiller inn hudtypen til min sort, seier kva solfaktor eg grisar meg til med, og vips så har eg info om kor mange timar eg kan sitta i sola. Fantastisk. Nå er eg ikkje avhengig av kva andre synsar om min "bliven og væren" korkje ute eller inne. Å vera sjølvstendig, og vita kva ein driv med, det er viktig i livet. Særleg i sola. Særleg i påska.

Påskehuler

Hadde eg framleis vore lærar,ville eg vore godt inni påskeferien nå. Den gongen var det om å gjera å koma seg avgårde til hytta på påskefjellet tidlegast råd. Det var om å gjera at kona, som ikkje var lærar, også klarde å forhandla seg fri frå jobben tidleg. For henne var det ein hard kamp mot alle dei andre som også på død og liv skulle tidleg avgarde.
Etter eg lot meg pensjonera, har eg holdt fast på det med å koma meg tidleg avgarde. I år er ikkje noko unnatak i så måte. Jacob, Emilie, kona og eg pakka skia på biltaket palmelaurdag, og surfa med snøscooter dei 2 kilometerane inn i fjellet frå bilvegen. Eg på scooteren, bagasjen i tilhengaren og dei to barnebarna hengande etter i eit langt tau. Føret var knivskarpt så dei to små hausta mykje lovord for skidugleiken sin frå bivonande telemarkingar. "Å klara dette utan fall heile vegen, er det sjeldan at til og med vaksne klarar på slikt føre," vart det sagt. Og eg veit godt kva dei snakkar om. Ikkje så få gonger har eg sjølv hengt bak i tauet og tryna i fonna både ein og fleire gonger på same turen. "Køyr varsamt," har eg sagt til scooterkøyraren. "Hugs eg er oppvaksen i fjæresteinane på Vestlandet, så skidugleiken er deretter." Då har den scooterkøyrande telemarkingen gassa ennå meir på.
I år er det kaldt i fjellet. Natta enda på -12 grader og dagane ligg rundt -5. Det har gjort snøen hard som betong og skiklisteret mitt til å høva dårleg med kuldegradene. Mitt påskeklister er for temperaturar som ligg fleire hakk over dette.
Men om ikkje skiføret er det beste, så eignar snøen seg framifrå som byggemateriale. Øks og sag er reiskapen som gjeld i år. Med dette utstyret vart kuber og parallellepipeder nensomt skore ut av snøen, og gilde byggverk reist. Igloar, kallar eskimoane det. Me kallar det påskehuler.
Så sjølv om påska ennå er ung, har me vore produktive. Om skaren held seg, og om saga framleis bit, kjem dette til å enda med ein heil påskelandsby. Og det utan byggeløyve frå Vinje kommune. Forøvrog svært i stil med resten av byggeaktiviteten heromkring.

Fritt val med konsekvensar

Livet er som det er og blir som det blir, har eg lest ein stad. Eg skjønar ikkje kvifor den setninga rann meg i hug nett nå. Trua på at alt må vera som det blir, er ikkje min filosofi. Eg er ikkje deterministisk av legning. Eg meiner livet mitt vert styrd av dei vala eg gjer i kvart vegkryss. Ein kan gjera mange slags val: intelligente, kloke, jålete og toskute. Sikkert mange andre og, men det er vel slik at når ein først har valt, ja så blir det som det blir fordi ein sjølv har valt det alternativet.
Laurdag gjorde eg eit toskute val. Sjeldan står eg fram og vedkjenner slikt, eg er for stolt til det. Men når eg på Flaggruta midt i Langenuen såg at snøen låg rundt TV-masta på Stordalandet, skjøna eg det. Kvifor i allverda vart eg ikkje lenger i Nerja? Kvifor reise heim nå? Og då eg i dag tidleg vakna til plenar med snø på, kvit og kald snø, vart eg aldri så lite angren.
Men eg skal ikkje ligga lenge med brukken rygg. Eg skal reisa meg igjen. Eg skal leita etter teikn på at valet mitt ikkje var udelt toskut, det gav berre nokre uventa konsekvensar. Eg har alt funne nokre varmekjelder i vinterkulda:

• Ein velkomstseremoni med jublande barnebarn som fylte fanget mitt til trengsel, varma mykje. Eg er ennå lemster i kroppen og høg i blodtrykket etter den gleda. Dette var ein velkomst 10.000 gonger varmare enn den eg fekk i resepsjonen i Capistrano.
• Ein heimelaga torskemiddag er 1000 gonger betre enn lenguadoen frå Middelhavet om restauranten triksar aldri så mykje.
• Dagens raske trimtur i norsk natur er 100 gonger betre enn trasking langs plastikkdrivhusa på Costa del Plastic utanfor Nerja. Sjølv om eg måtte byta solhatten ut med øyreklaffhua.
• Og dusjen då. Den eg kan kosa meg i utan å måtte klatre opp i eit såpeglatt badekar, og der badegolvet er like tørt sjølv etter dusjinga. Det er 10 gonger betre enn i Nerja Villas.

Så det er vel både eit spørsmål om korleis ein har det, men ikkje minst korleis ein tar det.
Eg får ta det med fatning. Men eg innser at mine frie val kan gi uana konsekvensar.

Ei reise i Spania

Me vart lokka av slekta vår frå Stavanger til å besøka dei i Torremolinos. Denne sterkt turistifiserte byen ligg 20 minuttar med tog vest for Malaga. Me her i Nerja har i tillegg halvannan time med lokalbussen inn til Malaga, så dette vart ei utflukt som kan samanliknast med å reisa til sonen min på Karmøy. Då tenkjer eg tid, slett ikkje kommunikasjonar. Her er ingen Norled som innstiller ferjerutene sine etter eige forgodtbefinnande, eller bompengeinnkrevingar bak annankvar sving. Her er ingen krøtterstiar å forsere, slik som på europavegen gjennom Etne eller 58 år gamle bruer der ein bør bringa med seg matpakke og varm kaffi for å overleva rushtrafikken.
Me er i EU nå. Her har dei skjøna at god infrastruktur er om ikkje rekningssvarande, så ialfall gode greier for folket. Dei skjøna det den gongen dei hadde pengar. Det har dei  ikkje lenger, men vegane har dei. Motorvegar går ikkje konkurs. Dei som kosta 140 millionar Euro pr km å bygge. For her bygde dei ikkje motorvegen etter terrenget, dei bygde han etter same prinsippet som Vår Herre bygde Middelhavet: bortimot vassrett og med få krusningar.  Etter at 4 felts vegen i tunnell har skjore seg gjennom  det kalkrike fjellet, går han rett inn på ei bru som vanlegvis er lenger enn Askøybrua, som sonen min sa det. Ikkje avdi han går over sjø, nei berre over ein dal som det ville vera brysamt og miljøfiendleg å køyra ned i. 40% av vegstrekninga går i tunnell eller på bru her ved Nerja. Så ingen skal få gehør hos meg om eg vert fortald at det er kostbart å byggje veg i Noreg. Dei skal få seg ein på kjeften, trur eg.
Bussen til Malaga er komfortabel. Mjuke seter med sikringselar, luftkondisjonering og utan motor. Iallfall høyrde ikkje eg noko motorstøy inni bussen. Ruta er regelmessig og meg  god frekvens. Men diverre er det mange som elskar desse bussane og desse tålmodige bussjåførane. "Ja berre gå på do du,"seier sjåføren til ei trengd kvinne før han køyrer  vidare. Alt ved Torre del Mar, er bussen nesten full. 3 ledige seter er det når bussen stoppar der, og det står 10 passasjerar på haldeplassen. "Kva nå?" tenkjer eg. Jo sjåføren løyser det greit. Han stoppar bussen, går halvegs utanfor og held ein liten men humørfulgt tale til sine potensielle passasjerar. Han avsluttar med å legga ansiktet i litt sørmodige faldar, og slepp inn berre 3 av flokken. Spanjolane er tolmodige. Dei venter gjerne til neste buss. Berre nokre nordeuropearar murrar litt.
Me skiftar til undergunnen i Malaga. Den går vekselvis under og over bakken. Forbi flyplassen og vidare til Fuengirola. Me stig av i Torremolinos. Eit splitrande nytt tog og skinnesett, som til og med overgår toget frå Stansted til London. Og på Stanstedtoget kunne eg jo i si tid ha eit lite beger med Gammel Dansk ståande på bordet framføre meg utan at det oppstod krusningar på overflata. Nå skal eg likevel innrømma at det begeret stod ikkje lenge med veske i om gangen.

Å oppleva Torremolinos med sitt folkemylder og høge hus, var som å oppleva Husnes etter å ha vore på Samlebu i nokre veker. Ein nådelaus plass der ein ikkje lenger kunne gå å seie hola og hallo til alle ein møtte. Om ein satsa på det fekk ein ikkje med seg alle tilboda i souvenirbutikkane. Men slektningane var det hyggelig å møte. Det vanka både kyss, klapp og klem. Og hotel Cervantes var framifrå, med ein rikhaldig frukostbuffe. For fyrste gong på 6 veker slapp eg å laga frukost. Berre det aleine var verd turen.

Våte og turre visningar

Tida går, også i Spania. Men seks veker i Nerja kjennes ikkje som seks veker på Husnes. Når værdama på NRK1, som eg ser på fjersynet her, melder om været på Vestlandet, er det mest som om tida går ennå fortare her enn heime. Under kvar frukost i solskinet her nede, tenkjer eg at slikt skulle ein hatt det permanent.
Og det er fullt mogleg å realisera den draumen. Hus til sals er det flust av her. Dei engelske som er i fleirtal rundt oss, sel anten avdi dei er blitt for gamle, men oftare  på grunn av ein økonomi i krise. Også den alminnelege engelskmann med sin alderspensjon kjenner trykket nå, vert eg fortald.
Dei norske sel og, men av andre grunnar. Dei har ein sterk privatøkonomi og let seg difor friste til å byte bustad. Dei kjøper seg opp til stending høgare bustadstandar og meir spektakulære buplasseringar. Svenskane, som der og er ein god del av i området, prøver som best dei kan å konsolidera stillinga si.
Til sals skilt poppar opp også i næraste nabolag. Tvers over vegen ser eg fleire. Nokre skilt har hengt i vindauga lenge. Andre forsvinn om ikkje som dogg for sola, så iallfall etter relativ kort tid. Men det er kjøpar sin marknad her nå. Store leiligheter med 3 soverom og 3 bad samt mange solrike terrassar og felles basseng som for kort tid tilbake gjekk for rundt 250.000 euro, får ein nå ikkje selt med mindre ein kryp under 200.000. Visningar vert ein invitert til i dei mest forunderlege situasjonar. Ein person i kassakøen på matvarebutikken, kan gjerne finna på å spørja deg om du er på husjakt. Min ven kapteinen, vart på den måten invitert heim til ei enke der det ikkje berre vart visning, men også raudvin og kos. Stakkaren måtte bæra alle handleposane sine bakke opp og bakke ned etter han sa jatakk til visinga. Det han fortalde meg etterpå, utan at han gjekk i detalj, var at det ikkje blei handel.
I går var eg på visning hos han. Men det var berre fordi han ville visa fram og by meg på eit  glas cerveza. Det er hyggeleg å gå på visning. Gratis er det og ...

Middelhavet dampar, euroen fordampar

Eg sit på Balcon de Europa saman med kona, kapteinen og tres grande cerveza. Drøsen går om havet. Kva anna skal ein drøsa om når ein sit ved kanten av Middelhavet saman med ein kaptein som dei siste 10 åra før han pensjonerte seg, gjekk i oljetransport frå Libya til statene rundt i området her. "Eg ville aldri drege på turistcruise i middelhavet," seier kapteinen. "Her er det alltid havdis og difor lite å sjå,"  meiner han. Han meiner det er den kalde lufta som kjem inn gjennom Gibraltarstredet, som øydelegg. Eg trur meir på at det er den sterke soloppvarminga som får havet til å dampa. Kvar av oss står på sitt, og den eines fagkunnskap står mot den andres. Meiningsutvekslinga tek seg opp reint desibelmessigt ettersom øloverflata synk. Begge vil ha rett.
Så med eitt ringer det i telefonen min. Det er frå Malagabussen. Slektningar kjem på vitjing via Malaga frå Torremolinos. Eg ber kapteinen betala ølen for meg, og legg i veg. Eg må rekka bussen som kjem vestfrå, og eg har ikkje peiling på kor langt han er komen i løypa. Eg halsar opp gjennom gatene for å rekke fram til hovudhaldeplassen for bussane i Nerja. Like bak meg  høyrer eg kapteinen, som framleis står på sitt når det gjeld disen i Middelhavet. Han er rask til beins denne 75-åringen.
Idet eg skrittar over Plaza Cantarero, også og ikkje utan grunn kalla gubbeplassen, ser eg at Malagabussen alt står ved haldeplassen. Skal tru om slektningane er inni der. Eg stig inn den halvopne bussdøra, strekkjer hals og går opp på tåspissane. Jo sanneleg, og for ein flaks. Der sit dei fordyden meg bak i bussen. Like bak meg i bussdøra står kapteinen. Han gir seg ikkje så lett, men då eg løyser billett for å køyra med gjestene mine dei siste 3 stoppestadane opp  til Capistrano, kastar kapteinen inn handkledet. Kanskje han ikkje har meir pengar att til bussen. Han hadde jo betalt cervezaen både for meg og kona.
Me fekk losa stavangerfolket som kom, til rett leiligheit. Dei skulle bu der i to dagar i ein urbanization, ikkje langt frå oss. Det er lett og gå seg vill her oppe i Capistrano-området. Her er mange urbanizasjonar med mykje trapper og trange smau. Våre slektningar nytta då også tida rett som det var, til nettopp å gå seg vill. Ofte kunne ein treffe på svogeren sitjande utsliten på fortauskanten, mens ho halsa kvilelaust omkring for å lesa seg fram til den rette gata der lokalbussen gjekk, eller der me budde. "Legg capsen framføre deg når du sit på fortauskanten," sa eg til han. "Det kan vera ganske innbringande". Han høyrde nok kva eg sa, for etter det skrudde han av høyreapparatet sitt ein times tid.

Men langveisfarande bussar og tog har dei greie på, og grunkar har dei visst framleis i pengebøkene sine.  Dei reiste vestover att idag i 15-tida, med offentleg kommunikasjon.  Alt klokka 17 kom det pip på telefonen min. "Me er nesten attende i Torremolinos," stod det. Eg trur dei var glade for det.
Og kapteinen? Han klarer seg nok. Han har vore ute i hardt ver før, og dukkar nok opp igjen. Eg får kjøpa ein uno Cerveza til han ein dag det ikkje dampar frå Middelhavet, om euroen ikkje har fordampa då.

Tidene skiftar

Det er sundag, og ein ny solskinsdag. Eg sit på balkongen i 20 plussgrader og med ei  klokke som syner 18.30. Sola står lågt over åsane vestover mot Malaga, og duene kokoar på sitt mest intense nett på denne tida av døgeret. Naturen har fått startsignalet. Våren er ikkje berre på veg, han er komen.  Etter regnet for eit par netter sidan, er det som om alt eksploderer nå. Biene gjer det med blomane på marka, og duene har seg i luftekanalane på taket.
Me gjekk "fjelltur" til tårnet utanfor Maro idag. Det er eit av desse runde, gamle vakttårna bygd av dei kristne på 1700-talet. Det kan vera bratt opp til dette tårnet, særleg om ein først går feil veg  nedover mot sjøen. "Do you know the way to the tower?", spør 2 engelske middelalderpar oss. "Jepp," seier me og tek av frå vegen oppetter ein smal og bratt sti.  "We are definetly not going that way," seier ein av dei, "even if it should the correct path."   Men like etter kjem likevel alle 4 krypande på alle 4 bak oss oppetter  lia. Det var sjølvsagt feil vegval me tok, men med kom då fram til slutt. Som takk for fjellførarjobben med påtok oss, knipsa ein av dei engelske eit bilete av oss på toppen. For at me kunne ha med oss eit prov nedatt på at me begge hadde vore der, som han sa.

Opphaldet vårt går over i ein ny fase  nå. Etter ei veke med hyggeleg besøk av Markus og faren, sit me nå aleine attende i bustaden. Det var mykje aktivitet og spillopper med dei to karane i huset. Store utfordringar og mange overraskingar. Markus er ein kreativ krabat med mange tankar og idear i hovudet. Særleg vart eg satt på prøve når han og eg skulle spele med ninjakort. Reglane var eigenproduserte og tilpassa situasjonen av Markus. Eg tapte kvar gong. Tilslutt sa Markus: "Men farfar nå må du følje med. Ser du ikkje at eg juksar då?" Eg såg jo ikkje det,for eg skjøna aldri noko korkje om talverdiane på korta eller rekkefølgja i spelet. Dei er avanserte desse barnespela nå til dags. Iallfall Markus sine.
I veka me nå går inn i. kjem nye slektningar innom i Nerja. Svigerinne og svoger frå Stavanger som nå ferierer i Torremolinos, buset seg i Capistrano for eit par-tre døger. Eg undrast på om dei kan gi meg like store utfordringar som Markus? I såfall vert det nok på andre plan. Den som lever får sjå.

Ei regnfull natt

På terrassen vår er der 4 sittestolar, 2 liggestolar og 2 solsenger. Alle har greie puter som gjer sittinga og ligginga til ei himmels oppleving når sola skin og pjolteren har flytande iskule i glaset. Og det som dessutan er så greitt her i syden, er at stolputene ikkje treng å takast inn om natta. Ingen dogg, ingen regn. Slik har det vore i fleire månader her nå. Heilt til i går kveld.
"Kva lyd er det eg høyrer utanfrå?", spør Roar. "Det er frå bassenget," meiner eg. Men nei, det var ikkje det. 8 store puter, var dørgande gjennombløyta. Det hadde hølja ned ei god stund, og det fortsette ut i dei små nattetimane. Så i natt har stova vore brukt som tørkerom for dryppande skumgummiputer.
I dag er det slutt på regnet. Sola skin mellom skyene, og fuglane kvitrar meir enn før. Det gjer spanjolane rundt meg her også. "Fantastisk," meiner Juan. "Sjå oppover i fjellsida, ein kan merka den grønkast for kvart minutt som går."
Klart at regnet gjorde godt for naturen. Men ikkje for putene mine. Så for dei trengs det ikkje meir nå. Ikkje for meg heller for den sak skuld.

Kongeleg møte

Kong Alfonso XII står vanlegvis aleine og skuar stolt  utover Middelhavet. Det vert sagt (med urette) at  han  i 1885 gav navnet til Balcon de Europa, som er den hottaste møtestaden i Nerja. Hin dagen fekk han lag. Sonensonen min, Markus, minst like stolt og sjølvsikker som kongen, meinte Alfonso trengde lag. Det blei eit majestetisk møte, og eg er viss på at  om det røyner på for kongen, eg Markus er klar til å ta over.
Det var laurdagskvelden eg henta faren og Markus på flyplassen i Malaga. I leigebil frå Avis, svingde eg opp langs arrivalen på AGP, terminal 3, i ein Seat RK Ibiza og plukka dei opp. Å leige bil i syden er noko eg berre driv med når det er rasjonelt. Og det er det sjeldan. Taxi og buss er framifrå måtar å bevega seg på mellom haciendaen og dei ulike utfluktsmåla både  på dag og nattestid. Men nett denne laurdagskvelden sløyfa eg sangriaen, programerte navigatoren og la avgarde dei 55 km mot sørvest. Dei kom nemleg frå Bergen i seinaste laget. Difor var leigebil eit praktisk reiskap nett då.
Begge turistane var i storform då dei først av alle bergensarane kom ut gjennom tollkontrollen. Markus vbar først. Han hadde spara opp ein god porsjon potensiell energi i løpet av Norwegianturen frå Bergen, og holdt såleis eit  tempo over gangbanda  at faren sleit med å henge på.
Å ha barn med seg i utlandet, særleg Markus, gjer at ein må la alle tankar om språklege stengsler og høflege samværsformer falle. Markus snakkar sitt språk med dei innfødte og forventar å bli teken på alvor av alle. Samstundes  er han kvikk til å plukka opp spanske frasar. Etter eit par dagar på byen er det blitt slik at når Markus synes det er på tide å bryta opp frå barkrakken, seier han høgt og tydleg frå om det.Han vender seg til servitøren og seier  "La Cuenta, por favor." Om farmor har fått heldt i seg siste skvetten frå kvitvinsglaset eller om ho ønskjer set eit til, gir han då blaffen i. Og plutseleg står kelnaren der, og er på Markus sitt lag så og seie. Euroen må fram, me må gå. Om ikkje vert det uro. Slik det vanlegvis vert om kongar ikkje får det slik dei vil. Markus er ein framifrå kar. Han tenkjer på familien sin og får oss heim i tide. Slikt blir det gode morgonar av - iallfall.

Spansken min

Ein gang i tida sette eg meg som mål å lære spansk. Eg trur det var på 80-talet. Eg investerte i bøker og kassettar, følgde radio- og tvprogram. Este pais var kurset eg gjekk for, kalla. Då dreiv eg det såpass langt at eg kunne seie: Kofferten min er rød", på spansk. Eg hadde ingen rød koffert den gongen, difor vart spanskurset nok så bortkasta for meg. 

Eg angrar nå at eg ikkje dreiv det lenger med kursinga. Denne vinteren i Nerja har gitt meg ein del språklege utfordringar som nok kunne vore betre takla om eg hadde vore meir språkkyndig. Særleg slit eg i ferskvaredisken på butikken. Alt det blodferske og innbydande som fins der både av kjøt, fisk, ost osb, er tydleg merka og ser fristande ut. Men lappane som er sette på med små nette spyd, er alle skrivne på spansk. Eg kan litt. Eg veit at cerdo er svin , pollo er kylling og toro er okse.Men det held ikkje. Det står så mykje anna på  lappane i tillegg til eller i staden for dette. Eg bommar gang på gang. Dei hjelpsomme damene bak disken er like lite flinke i engelsk som eg er i spansk. Difor vert det mest å kommunisera ved  spørsmål som mømø? nøffnøff? og kykeliky? I tillegg prøver eg å operere og gestikulere som eg hugsar slike dyr plar gjera. Og eg får alltid noko oppsnitta, vegd og innpakka når eg nyttar denne metoden.

"Å nei," seier kona når eg kjem heimatt frå butikken. "Kva nå?" tenkjer eg. "Svinkottelett i dag igjen," konstaterer ho. "Au vart det det," seier eg. "Eg bad nå verkeleg om ein halv kilo mømø."  "Du må læra å artikulera deg," meiner ho.

"Ja, eller kanskje repetera litt spansk," seier eg.  "Mi maleta est roja. " Var det det eg skulle seie om kofferten min tru? Ja om han hadde vore raud då. 

Marknadsdag

I Nerja er det marknad kvar tysdag og sundag. Eg handlar sjeldan på slike stader, avdi eg er så lite flink til å  pruta. Uansett kva avslag eg får, føler eg meg alltid lurt. Det var difor med blanda kjensler innanfor t-skjorta at eg vart lokka med dit idag. "Bli med å sjå på folkelivet vel,"  sa dei. "Ok då," sa eg.
Eg pakka verdisakene mine i armhuleveska. Denne fantastiske safen som eg har kjøpt på handysize butikken i Oslo. På slike marknadstader er det jo ikkje trygt å ferdast. Det har eg høyrt frå ansvarleg hald. Rett nok har eg aldri høyrd om menn som er blitt loppa på marknad. Det er nok avdi mennene ikkje går så lidenskapleg inn i situasjonane at dei gir alt og gløymer å te seg med varsemd. Når varene skal vurderast og prisane skal prutast ned, kan nokre gløyma seg så aldeles bort.
Turen til marknadsplassen gjekk i grisgrente strøk langs elvekanten. Dette er lausbikjene sit territorium. Når ein møter 4 velvaksne hundar av ekte spansk gardabikkjerase, vert ein skjelven. Då bryt ein av næraste sukkerrøyrstamme og strammar grepet rundt den så knokane kvitnar. Ein kjenner seg som ein spansk torero i møte med ein toro. Heldigvis brommar ein sluskut men myndig senor ein eller annan stad  bak eit gjerde, noko som får hundane til å leggja halen mellom beina og luska skjemd vekk frå meg og kona. "Oi, kvifor gjekk me ikkje normalruta til marnadsplassen," seier me i kor.
Eg har høyrd at når varene på markaden er prisa, så skal ein ikkje pruta. I Nerja er alle varene prissett. Eg likar det best slik. Då er det orden og system på sakene, og eg føler aldrig at eg vert lurt. Nokon har bestemt at slik skal prisen vera. Då skal den vera slik, trur eg. Då kan eg og handla. Og når i tillegg seljarane er tolmodige og ikkje renn deg overende berre du glyttar litt omkring, kan eg handla enda meir Så idag gjekk eg ikkje tomhendt heimatt. Men rett skal vera rett: Eg gjekk slett ikkje heimatt. Eg bussa. Og på bussen var det berre toføtte, og dei knurrar vanlegvis ikkje.

Karneval

I Nerja går karnevalet over 4 dagar. Hovudprosesjonen vandra gjennom gatene i går, laurdag, med start klokka 17. Det stod det iallfall i programmet, så med fant eit høveleg bord for 4 med god tilgang til både opptog og bardisk. Dei to stolane som med holdt av for  2 vener som og skulle dukka opp, måtte me kjempa for. Desse engelske folka gir seg ikkje så fort. Dei gjekk å masa om å få sitja der. Men eg var like standhaftig som vikingane var ved Standford Bridge. Eg stod på mitt. Og når eg står på mitt, let det seg ikkje gjera å få inn ei einaste scoring. Eg var på nippet til å gi meg då ei vakker kvinne bad tynt om å få sitja seg ned. Det lengste eg strekte meg var å tilby henne ein plass på kneet mitt. Ho avslo.
Våre vener hadde skjøna meir enn meg. Opptoget som etter programmet skulle starta kl 17, kom igang klokka 17.50. Då kom og dei som eg hadde holdt stolane av for.
Opptoget var enormt. Eg såg korkje religiøse eller politiske innslag, men det kan vera pga at slike ikkje fantes. Me sat ein time og lot oss imponera, særleg av alt arbeidet som må ha vore lagt ned i førebuingane. Men og av dei brune kroppane som sikkert slit med nasasnue og influensa i dag. For mage- og puppetemperaturar syns eg ikkje det var i går kveld.
Etter ein time var prosesjonen framleis like hektisk. Raudrusstoget i Haugesund i 1962 vart for inkje å rekna i høve til dette. Me og våre vener vart middagsvoltne. Me braut opp og hamna på restauranten Jacky. Ein framifrå stad med mange rettar og mykje godt.
Når me to timar seinare braut opp med fylte magar og tømde blærer, var karnevalsfolket framleis i gatene. Men nå var gangen deira meir ustø og tilfeldig. Festen var nok ikkje slutt  med dette.
Og i kveld går festen vidare. Han vert ikkje avslutta før seremonien med å gravlegga ein fisk er unnagjort. "A silly performance", som Angela i resepsjonen kallar det. Kanskje ho er inne på noko der. Eg utset evalueringa av det.

Som dagane går

Det er laurdag. Eg har vore på Solkysten i 2 veker idag. Det varmaste været var her før eg kom, seier folk. Du kom hit med kulda, seier dei og. Særleg dei fastbuande svenskane  likar å koma med slike utsegn. Eg skjønar ikkje kva dei snakkar om. Når kulda herjar Europa, og denne snippen her i sørvest har strålande sol kvar dag, og temperaturar rundt 16 - 18 grader, er eg nøgd. Det burde svenskane vera og , meiner eg.
Men rett skal vera rett. Det er sola som gjer jobben. Det er sola som får kona til å tre i småklede, og det er sola som hevar kvikksølvsøyla til greie nok termometeravlesingar. Om natta sig søyla til rundt 5 grader. I skrivande stund (kl 10) les eg av 13 grader i skuggen. Det vert nok bra idag. Vindstille og full sol er det og. Det høver godt sidan det er i dag hovedprosesjonen i karnevalet går gjennom gatene. Så klokka 17 er eg på plass på fortauet for å nyta desse fargerike folka med og utan kostyme.

Eg er snart lommekjend i Nerja nå. Framleis let det seg gjera å gå seg vill i dei trongaste smaua, men då er det berre å roa seg ned i ein bar ei stund. For i Spania er det ikkje pubane som reddar folk i slike situasjonar, det er barane. Her kan ein både fylla på og tappa av. Her finns drikkebarar og tapasbarar. Barar der ein kan dansa heile natta, og barar der ein ikkje har lov å røykje men gjer det likevel. Her er turistbarar og barar for dei innfødte. Der føler eg meg mest som ein inntrengar, og skjønar ingenting av kva som blir sagt. Men mykje blir sagt og lydnivået er høgt. Så høgt at eg ikkje eingong skjønar kva kona seier. "Noen ganger er det allright..."
Når eg vil heim seier eg " Taxi, por favor" til bartenderen. Han ringjer, eg tipsar og spring. For i alle desse gågatene, er det langt å føta seg til ei gate der taxien kan plukka meg opp.  Så er det å reinske røysta og lesba fram adressa. Ingen nyttar taxameter, men alle tek 7 euro for turen uansett kor eg startar frå i byen, når eg skal heim og til sengs. Eg trur det må vera ei form for prissamarbeid på dette feltet. Men skitt, tenkjer eg. Euroen ligg lågt i kurs nå.

Granada og "Det raude slottet"

Å vera i Nerja utan å besøka Alhambra (Det raude slottet), er som å vera på Samlebu utan å ta turen opp til Magnhildshellene. Då føler ein det er noko som manglar, og då angrar ein seg når ein reieser heimatt.

Nå er det maklegare å koma seg frå Nerja til Granada (der Alhambra ligg), enn det er å koma seg til Magnhildshellene. Sjølv om turen tek omtrent like lang tid (ca ein time), går det motorveg  om ikkje heile vegen, så iallfall lange strekningar opp til Granada. Til Magnhildhellene er det ski som gjeld på denne tida. Men felles er likevel at ein skal kle seg godt begge stader. Granada ligg rundt 750 moh og Alhambra rundt 100 m høgare.
Til liks med på Samlebu er grunnen svært rik på jern. Her er det leira som er metta med jern, på Samlebu er det myra.

Når me steig ut av bussen på Alhambra, var temperaturen 4 grader Celsius. Eg hadde kledd meg like godt som når eg går til Magnhildshellene med unnatak av stillongsen. At eg ikkje trekte den på, var ein tabbe. Den guida omvisinga tok 2,5 time. Det var eit imponerande skue, og ein imponerande italiener som snakka både arabisk, spansk, fransk, engelsk, tysk og sjølvsagt italiensk. I tillegg hadde han ein framifrå gestikulajon og ein talande mimikk. Til oss snakka han engelsk inn i ein mikrofon som på bluetooth vis sende lyden inn i høyretelefonane me fekk over hua. Stundom slo han over til arabisk, for å få oss i det rette lunet, som han sa.

Alhambra er jo slotta og hagane etter maurerane (muslimar) som rådde i denne delen av Spania i rundt 700 år. I 1492 jaga dei kristne ut att maurerane, og gjenerobra landet sitt. Men arabisk kultur og språk er ennå i sterk grad prega av at landsdelen var under islamsk styresett i så mange århundrer. Me ser og høyrer det ikkje berre i Granadaområdet, men langs heile kyststripa her i sørvest Spania. Me ser det på byggestil, på genmateriale og på ein god del ord som kjem frå arabisk. Til dømes alle desse spanske orda som startar med al.
Nede i Granada der med vandra både med og utan ein annan guide, traff vi og (mellom anna på silkemarkedet), arabarar som ville ha attende Alhamra. Men guiden vor berre lo av dei og meinte at den bussen nok var køyrd.
Granada er studentbyen over alle i Spania. Her bur 250.000 fast, mens det er 80.000 studentar. Det pregar bybilete, særleg nattestid. Her svingar det meir enn i Bergen på 60-talet. Skildnaden er berre den at eg svinga meir på 60-talet enn eg gjer idag. Så eg måtte nøya meg med to pils og ein pizza nå. Men den blei innteken på fortauskafe i solskinet. Og eg fekk to ord med ei spansk studine. Så eg følte jo at det svinga litt. Men sidan både ho og eg hadde partnerar med oss, vart det dempa svingningar som me kallar det i fysikken. Svingningar som døyr ut.
Slik gjekk onsdagen. Ei utflukt som varde frå kl 8 til kl 19. Ein innhaldsrik dag. Og eg kunne hatt med ski og. For frå Granada opp til Sierra Nevada der me såg snøen låg, er det berre 45 min køyring. Sjå snøen, sa guiden. Er det ikkje fantastisk. Ho fekk ikkje så stor respons på det frå alle oss nordeuropearer som var i bussen. Me ville heller køyre 45 min andre vegen. Då var me ved stranda.
Dit ville også Christoffer Columbus. Eg såg korleis han knela i bronse framføre kongen og dronninga i Granada for å verta sponsa. Han ville til sjøs. Ville oppdaga sjøvegen til India. Men han fann Amerika. Slik sett, ein mislykka tur. Men han fekk iallfall seile. Me bussa, og fann attende til bustaden vår.

Tapaskveld og slumpetreff

Tapas er eit spansk måltid. Ei samling smårettar nærast som "snacks" å rekna. Ei blanding av alle moglege og umoglege smakar med mykje god drikke til. Laurdag var me invitert til tapaskveld. Slekt til vener av oss på Husnes, bur like i nabolaget vårt. Dei har teke i mot oss på ein så framifrå måte, at opphaldet hittil har blitt svært så hyggeleg.

Me var 8 personar rundt bordet. Alle var norske, og dei fleste spreke pensjonistar. Særleg vart eg imponert over denne 75 år gamle sjøkapteinen som hadde sjefa på store oljetankarar  sidan han var 26 år gammal. Norges yngste kaptein i slik ein fart den gongen. At han avslutta  karriera si i Libya med oljetransportar langs kysten der, gjorde at han var spennande å lytte til. I morgon skal kona og eg ut på guida byvandring saman med mellom anna han.

Men attende til tapasen. Noko smårettar var det på ingen måte snakk om på laurdag. Me sessa oss rundt eit langbord dekka av vertskapet med fantastiske rettar som spente frå gode paiar til sterke, men også milde lekkerbitar av mange slag. Og i Spania kan alle berre velgja kva ein vil drikka til maten. "Me har alt her", som vertinna sa. "Om nokon seier slikt i Norge er dei anten søkkrike eller brenn heime", sa eg. Slik er det ikkje i Spania, blei eg forsikra.

Slumpetreff, er det noko som heiter i sannsynrekninga. Det er klart mogleg å vinna i lotto, men sjansen er nanoskopisk for at eg skal gjera det. Difor blei eg nesten litt skremd av å høyra at vertskapet, som eig eit kjempehus saman med eit anna norsk par, nemnde namnet til ein av ungdomskameratane mine. Rett nok ein litt perifer kamerat av meg, men godt kjend og nær nabo av kona mi i hennar ungdom. Me mista kontakten med denne karen etter gymnastida, då han drog til Oslo og eg til Bergen. Utruleg at det nå skulle visa seg at han var medeigar i huset der eg åt tapas på laurdag. 

Slumpetreff? Eg blei litt kald nedetter ryggen då, sjølv om eg hadde fått både øl og dram å varma meg på. Eg sa alltid til mine elevar i matematikktimane då eg underviste i sannsynrekning: Ikkje kast bort pengane de har på spel. Sjansen for at nett du skal vinna er så liten. Og så rekna me på kor liten sjansen var. 

Kanskje eg likevel skal levera inn ein kupong til laurdagen. Mykje rart kan skje skjønar eg.

Eg, ein resepsjoman!

Det er diverre slik at bustaden min ikkje har internett. Eg slit med abstinesar pga av dette. Eg vert rastlaus, og veit ikkje kva eg skal ta meg til når eg sit i sofaen. Difor sit eg sjeldan i sofaen. Eg er på tur. Ofte dreg ryggsekken og eg ned bakken til resepsjonen. Der er WiFi-området mitt.
I ryggsekken har eg ein pc og eit nettbrett." Buenos dias", seier eg når eg nå etter kvart som dagane går, kjenner meg som heime i resepsjonen.  "Bienvenido", seier Juan, og finn fram eit portabelt pc-bord til meg. Eg sit lenge i resepsjonen. Mykje skal gjerast. Diverse papiraviser, som eg har fått omgjort til e-aviser mens eg er her, skal lastast ned. Mailen skal sjekkast, yr.no skal studerast. Det skal chattast med dei av mine vener som er pålogga og bloggar skal publiserast. Bloggane skriv eg helst heime på balkongen.
 "Driv du og jobbar", spør Juan. "Ja", seier eg. "Det er mykje som skal gjerast". "Eg skønar det", seier han. "Dei fleste som kjem innom her er jo ferdig på ein blunk på nettet", seier ha også. "Det går ikkje for meg", seier eg. "Er det greit", seier eg og smiler. "Sjølvsagt, det er berre kjekt", seier han.
Eit svensk par kjem inn. Ho vil leiga bustad fram til 10. mars. Er svært ivrig og nyfiken på  om ho og kva ho kan få. Han virkar uinteressert. Snakar ikkje særleg engelsk, så all komunikasjon går gjennom kona. "Det må vera billeg", seier han. Eg sit musestille utan å gi tilkjenne at eg skjønar svensk. Han vandrar kvilelaust omkring, mens han mostrar og ber seg. Til slutt sleng han seg ned på stolen ved sida av meg. "Eg er gammal og trøytt", seier han til kona. Eg klarer ikkje dy meg og seier: "Nei du er ikkje korkje gammal eller trøytt, du er berre svensk". Eg ventar spent på reaksjonen. Vil han dra til meg eller taklar han dette. Heldigvis flirer han, og blir svært så pratsom. Mest som om han er glad for å kunna kommunisere direkte med nokon utan å gjera det gjennom kona. "Me har vore her i 3 veker, og nå må eg heim å jobba", seier han. "Kona mi som har pensjonert seg, vil ikkje vera med. Ho vil bu her ein månad til og må ha ny bustad". "I cannot stand the weather in Sweden right now", høyrer eg ho seier til Juan.
Å herregud, tenkjer eg. Ikkje rart mannen var uinteressert i opplegget. Nokre kvinfolk ser ut til å gjera nett som dei vil...
Dette var eit lite glimt av kva opplevingar ein resepjoman kan få med seg om han har øyrene reine og augene reinska mellom webadresser og chats

Den frodige vassbyen

Nerjaområdet er eit spisskammer. I denne delen av Spania kan bøndene hausta 3 gonger i året. Landbruk og turisme er det ein lever av her. Mest landbruk kanskje, i desse økonomiske nedgangstider. Folk treng ikkje å vera turistar for å overleva i dårlege tider, men mat må dei tross alt ha.
Arbeidsløysa er stor nå i Spania. Lokalavisa her, som sjølvsagt er på engelsk, skriv at berre 75% av spanjolane i landet har arbeid. Men her i Nerja er det betre. Eg lot meg endåtil fortelja at ungdom som har reist vekk frå mora si  og far sin inn til dei store byane, kjem attende hit. Her trengs mange hender i landbruket. Dei tre haustingane i året, krev folk.

Ved sjølvsyn observerte eg det i går. Eg gjekk meg ein tur gjennom åkrar og drivhusområde. Som bileta syner stod potetåkeren ikkje langt frå bløming, og spisskålen kosa seg framleis på rot. Inne i drivhusa var den farlege spanske pepparen fullmogen. I andre drivhus såg eg både tomat-, agurk-, papaya- og mangoplanter. Og drivhusa er ikkje som heime. Her er det berre halvtette plasthus som både gir auka solvarme og naudsynt lufting. Dei er billege byggverk.  Den overfloden av vatn, kombinert med det varme klimaet som er i Nerja, gir ein  blomstrande landbruksnæring. Nesten alle typar frukt og grønnsaker kan dyrkas i dette austlege Costa del Sol området.
For i Nerja er det i tillegg til mykje sol, også flust med vatn. Sjølv om det dei siste 3 månadene berre har regna eit par dagar, renn elvane ganske friskt. Smelting av snø på Sierra Nevada og Alpujarra, som har toppar på over 3500 meter, gir jamn tilførsle av vatn. Namnet Nerja tyder jo nettopp "staden med rikeleg vatn". Her har bøndene det enkelt med vatntilgangen. Det såg eg i går når eg balanserte på levadaene  og kraup under akvaduktene.
Fantastisk, tenkte eg. Her held vatnet seg på bakkenivå. Dei slepp dette våte stoffet i lufta. Det med har så mykje av på Vestlandet. Slik er det her, iallfall førebels.
PS: 19 grader midt på dagen. Full sol, lite vind og mykje glede.