4. Grina – av det eg framleis har tårer til.

Dette er punkt 4 av bloggen ”Mi Tid”.

”Du er for gammal til å flipa”, sa dei vaksne. Eg var jo blitt skulegut. Slik gjer ikkje store gutar.

Du skal tørka tårene. Du skal svelgja gråten. Sa dei. Det vart det 11. og 12.  bodet i heimen. Det var like viktig, som dei andre 10 boda Moses fekk med seg på steintavlene, trudde eg.

Eg skjønar det nå. I det naturalhushaldet eg var fødd inn i, kunne ein ikkje unna seg slik luksus, som å la tårene få renna fritt. Det kunne gå ut over den viktige fettprosenten i melka om ein skulle la denne tårevæska, ei blanding av vatn, salt, protein, fett, sukker, sitronsyre og bakteriedrapende stoff,  få fritt utløp mens ein sat og melka slik ein den gongen gjorde, for hand med hovudet i lysken til kua, og såleis over bøtta. For ikkje å snakka om kva det kunne medføra om turrhøyet, som hadde henge på hesja i 5 veker og endeleg blitt turt, skulle øydelagst av tårer. Nei her måtte ein stå på, både vaksne og born. Det gjaldt livet, eigentleg.

I gravferder gjaldt ei naudlov, trur eg. Då var det lov å visa kjensler og litt våte kinn. Men offentleg hulking passa seg ikkje. Det blei i såfall omsnakka i vekevis. Folk må styra seg.

Kva gjorde ein så? For folk er jo folk, og tilsiget til dei kjeldene som tårene spring ut frå, var jamt og sikkert. Det flaut over den gongen og. Men ein gjorde det i einsemd. Under dyna om kvelden eller bak utedassen om dagen.  Også på låven om vinteren, når eg stundom sat aleine med 5 tonn vinterkål utetter låvegolvet, halvrotne kålblad som skulle reinskast av før levering på Gartnerhallen. Då fraus eg på fingrane, og grein ein skvett.

Men kroppsveskene, også tårene sine, skulle ein spara på. Eg vart difor etterkvart ein tilsynelatande tørrpinn, når det gjaldt augeveske. Og sidan eg også vart blind på eine auge, kunne eg ikkje tillata meg å gjera synet gjennom andre auget dimt av tårer.

Sorga kom for alvor inn i livet mitt, då far min forsvann ut av livet mitt. Eg var ikkje klar for det då, slik ein vel aldri er. Den ettervinteren fekk eg tappa ned kjeldene mine skikkeleg. Etter det måtte eg spara i mange år. Men tilsiget var der, og eg rasjonerte ut skvettar i høvlege samanhengar.

Når så eldste barnebarnet blei påkøyrd av bil og alvorleg kvesta, opna alle sluser seg. Ingen sorg kan for meg måla seg med slikt. Ingen gråt kunne stoppast då. Gråten var god å ta til, eg hadde tårer, men tok dei helst fram når eg var aleine. Eg vart lærd opp slik.

Ein vert etterkvart eldre. Ein tørkar inn, også på dette området. Vonde kjensler kan framleis framstå, men dei blir etterkvart meir gjenkjenlege, og kanskje difor lettare å handtere. Ein veit kva som kan arkiverast med ein gong, og kva som må handsamast før dei kan leggast i rett skuff.

Så eg sparer på tårene. Eg treng dei vel eingong.