Syster mi

Før i tida var det berre eldre, for ikkje å seia gamle folk, som blei 70 år.

Nå til dags blir kven som helst det. Folk som framleis er kvikke i hovudet, lett på foten og like rappkjefta som alltid, går rundt og blir 70 år. Det har liksom gått inflasjon i dette å fylla mange år, lenge før ein begynnar å skranta. Mens ein ennå er ung i både eigne og andre sine auge.

Opplevinga av alder har endra seg opp gjennom tidene. NOVA (Norsk institutt for forskning om oppvekst , velferd og aldring) har undersøkt saka og gjennom interjuv funne at:

 I 1970 oppplevde ein at folk var:  ”eldre” da man var 70 år og ”gammal” då ein var 73 år

I 2002 var dette endra til at ein var: ”eldre” da man var 65 år og ”gammal” då ein var nær 80 år.

Men folk sjølv som er opp i åra, synes nesten utan unnatak at deira subjektive alder, er langt under den verkelege alderen.

”Er han ein gammal mann?”, spurde kona meg ein dag eg refererte eit møte med ein person ho ikkje kjende. ”Nei”, sa eg. ”Relativ ung, han er vel på min alder”.

Studier syner at ein kan føla seg ung, men bli sett på som gammal av andre. Aldersidentiteten vår får me både frå  indre kjensler av korleis me meistrar kvardagen, men og frå måten ein blir møtt av andre på. Det er liksom speilet me brukar for å sjå oss sjølve.

Å møta folk att etter mange år, er ofte styrkjande for eigen aldersoppleving. Klassejubileum er ein klassisk situasjon i så måte.

”Gu så gamle dei er blitt”, er fellestanken alle sit med i sitt hovud.

Men så finns der unnatak.

 ”Du har ikkje endra deg ein millimeter”, kan ein seia til, og stundom meina om, andre. Folk liker å høyra slikt i vår kultur. Norge er kanskje eit av dei mest ungdomsorienterte samfunna i verda - diverre.

Eg har ei syster. Ho har passert 70 år nå. Eg skal avstad å feira henne i ei forseinka samkome på fredag. Ho er ein førkrigsmodell, som fekk voggesøvnen øydelagt av marsjerande tyskarar i jernskodd fottøy. Såleis vart ho tidleg van med å væra på alerten. Ho er ei årvåken og snill jente med eit nyfikent sinn. Ho er den som sit med oversyn og kunnskap om det meste som har med slekt og vener å gjera , og er i så måte familien sin  komunikasjonssentral. Og ho har det i hovudet. Internett hjelper ho seg ikkje med –  ikkje ennå.

Eg ser fram til å møta henne på fredag. Seia gratulerer med vel overstått, og at ho ikkje har endra seg ein tøddel sidan sist. Ho er ei oppegåande, gjestfri og flott kvinne.