Buddhistane later seg ikkje om søndagen

Det er søndag i Thailand, og det er siste dagen i januar 2016. Eg sit i skuggen på terrassen og bloggar. Temperaturen er 29 grader, og vifta i taket over meg snurrar. Det gjer viftene hos naboane og. Det gjeld om å kosa seg utan at varmen tek kvelartak på ein. Då Vår Herre hadde skapt verda på 6 dagar, kvilde han på den 7. dagen. Dette er grundig dokumentert i Det Gamle Testamentet. Ein glimrande ide, som heile den kristne verda har trykka til brystet sitt og verna om. Fagrørslene rundt om i den vestlege verda har utvida dette med ennå ein dag, så nå har vi gjort oss enda meir maklege enn vår Gud. I Thailand trur ein ikkje på Gud. Iallefall ikkje over 90% av folket her som er buddhistar. For Buddha var ingen Gud som skrytte på seg å ha skapt verda. Buddha var ein riking som fann ut at velstand ikkje førde til lykke. Den som vil bli lykkelig må overvinna uviten, hat og grådigheit. Han gjorde seg sjølve fattig på jordisk gods og gull, og tok til å misjonera sine tankar for folket. Edle tankar, men det blir ikkje kviledagar av slikt. Sjølvsagt om Buddha nok kunne det å slappa av og. Han er iallfall hogd i både edle og mindre edle materialer i avslappa stillingar.

Det er skilnad på søndag og mandag, lærde dei vaksne oss då vi vaks opp. Om søndagen kledde vi oss i finstasen, og satt inne i stova og høyre gudstjenesten i radioen. Etter middagen, som ofte var noko med brun saus til, gjekk dei vaksne og kvilde. Då vart ungane skyssa ut for å slå ball eller jeppa pinne. Verda skulle befolkast. Kyrkja kalde det kviledagen. Gerhardsen sa at Noreg skulle byggast opp att etter krigen. Dei vaksne tok del i begge prosjekta. Særlig om søndagane. Thaiane kviler ikkje om søndagen. Dei søv på alle moglege og umoglege stader, anten det er søndag eller kvardag. Og barn lager dei såmenn overalt. Men når eg vil slappa av på terrassen ein søndag føremiddag, då ligg dei på nabotaket og kuttar takstein med vinkelslipar. Eg trur ikkje det var dette Buddha hadde i tankane då han predikerte lykkelæra si. Eg trur det trengs ein reformasjon av theravada buddhismen slik at me kan få litt ro her om søndagen. Buddhismen treng sin Martin Luther, meiner nå eg.

Redda av dei låge temperaturane

Eg har endevendt kofferten. Dei kortarma t-skjortene blei i tynnaste laget i går kveld. Då middagen som me hadde tinga heim til oss frå næraste Thai restaurant, kom på døra, hadde eg dekka opp innandørs. Ute var det berre for hardhausar å sitje då. Været har vore det store samtaleemnet dei siste to dagane. Nordmenn i nabolaget kappast i å hugse når det sist var slike værtilhøve her. Dei hugsar ikkje. Anna var vel heller ikkje å vente. Det er jo ikkje mange her under 70 og hugsing er ikkje der ein er kvikkast lenger. Og dei unge bebuarane har nok med å trøyste babyane sine. Dei unge er jo her på pappapermisjon og/eller utvida morspermisjon. Babyane storkosar seg i det kjølige været, men er vetaskremd av alle dei gamle som skal diggediggedigga med babyane. Dei unge tek babyane med opp på apefjellet. Der får dei nærkontakt med naturen apekulturen. Då roar dei seg. Me har vore på sykkeltur i dag. Kona og eg. Ja og så bikkjene da. Dei har me ofte som kjeftande haleheng. Eg trur me luktar annleis me som kjem frå Husnes, enn thaiane gjer. Eg er usikker på kva

bikkjene eigentleg vil meg, men innbillar meg at den kvite leggen min må vera ein lekkerbisken for ein flokk utmagra thaibikkjer. Slike fantasiar vert det trim av. Eg meiner å ha satt ny krinsrekord i soi 94 frå Norway Garden til Market Village i høgste gir på bror min sin hybridsykkel i går. Nett då vart tuktuk folket nokre sinker. Eg vann racet igår. Men så sykla eg jo med norsk sommartemperatur rundt øyrene, og vart såleis redda av styggveret. Aldri så galt at det ikkje er godt for noko....

Å ha skeia i rett hand

I Thailand får ein ikkje utan vidare kniv på middagsbordet.Her er det skei og gaffel som gjeld. Kniven er historisk sett å oppfatta som eit våpen, og har difor lite å gjera på matbordet.

Skeia er hovudreiskapen. Den skal ligga i den sterke handa, som også her er den høgre for dei fleste. Gaffelen i andre handa, blir ikkje brukt som stikkereiskap, men til å skuva med. Maten vert måka inn på skeia, som ein så hevar mot munnen og oftast treff hullet før godsakene fell av. Det meste av thai maten er jo kappa i småbitar, så vanlegvis fungerer metoden. Men når maten er i store stykke, slik som heil fisk eller store grønnsakstykke, slit thaiane. Då riv og slit dei med sin gaffel og si skei. Men igår opplevde eg eit sjeldant unntak. Hos den amerikanske kyllingkjeden KFC, satt Thaiane og åt med kniv og gaffel. Eta kyllingbein med slik reiskap er ikkje effektivt. Sjølv satt både eg og mi kjære med kvart vårt kyllinglår mellom fingrane. Ei kort stund følte eg meg primitiv. Skjøna ikkje heilt korleis eg burde gå vidare i måltidet. Men når eg først var tilgrisa på hendene, holdt eg fast på min metode. Eg hadde dumma meg ut. Det var forseint å "ta skeia i ei anna hand", som ein seier. Seinare har eg høyrd at dette er ein av mange rare sprell thaiane kan finna på ved bordet, og som vi europearar ikkje skal prøva på å forstå.

Ein fuktig kveld i Thailand

Det blenkjer på svarthimmelen i sør. Sola forsvann for eit par timar sidan, me sit på terrassen og kveitjer oss opp for ein "ut å ete middag" tur. Kva i allverden, seier eg. Tenkjer litt på det naboen som eg slett ikkje fester lit til, varsla i 15 tida idag. Det kjem regn, sa han. Ikkje huen, sa eg. Me var berre såvidt utanfor porten, så skjedde det. Ikkje slik som heime. Nei her opna Buddha kranen på fullt med ein gong. For her er det han som styrer været. Heime er det Vårherre. Han gir oss ein sjanse. Budbringeren hans, som me pleier kalla Gislefossen, varslar alltid i god tid når me skal ha med paraply. I gata sprang hundane i ly. Eg har aldri vandra ei så hundefri gate i Thailand før. Eller sprunge er rettare ordet. Det hølja ned, og kona var nær ved å drukna. Når me nærma oss Yellow House, kom vertskapet mot oss med paraplyar. Oh sorry Papa, sa dei til meg. Dei gav meg badehandkle og kam for å kjemma luggen. Eg vil ha eit glas raudvin, sa eg til kona. Eg og, sa ho. Og så vil ha vatn til, sa ho og. Nei søren heller. Ikkje vatn, ikkje ikveld. Eg tørka nasedryppen bort med handduken.

Så blei det kjøttkaker, kålstuing, gulrot, blomkål, brokkoli og poteter. Og tyttebærsyltetøy. Utan vatn til. Heimatt gjekk vi arm i arm og beundra stjernehimmel, Thailandnatta og gatebikkjene. Og elles så går nå dagane...

Det regnar sjeldan når himmelen er blå

Me ler av yr.no her i Hua Hin.  Nå meldes det regn for 2 dag på rad.  Men her skin sola, og eg salvar meg inn med solkremen som aldri før.  Trur ikkje Det norske meteorologiske instituttet har greie på været sør for Skagerrak og aust for Kjølen. Iallfall ikkje her.

Skal det regne i Thailand må det skje ved under,  ved trolldom eller kanskje ved meir eller mindre vitskaplige metodar. HM Kongen her har lenge vore aktiv innan forskningsfeltet: regnlaging.  I mai 2005 skreiv Klassekampen dette om den saka:
"Ellers finnes det selvfølgelig mange mer uvitenskapelige bevis på at regnlaging virker. Blant annet fra Thailand, der kongen har vært en pioner. Han har studert dette temaet siden femtitallet, og har til og med tatt flere patenter på sin spesielle metode, der skyer både oppe og nede sprøytes i en sandwich-strategi. I år, med en tørke som har rammet over ni millioner mennesker, har Thailand foretatt over 575 regnsåingstokter med fly fra ni ulike flyplasser. Og de påstår det har hjulpet, men slikt er selvfølgelig vanskelig å bevise, fordi regnet kanskje kunne kommet av naturlige grunner".

Nå er kongen gammal.  Men ein tøff kar som ikkje gir opp korkje livet eller regnet.  I juli 2015 skreiv Thainytt. no følgjande:
"I Thailand er det nå igjen satt inn fly for å skape kunstig regn. Et hovedmål er å øke vannreservene i damanlegg for å kunne forsyne jordbruksland og husholdninger. 
Dette er gjort tidligere, etter initiativ fra HM Kongen, og det er han som nå også står bak to flyenheter, plassert i henholdsvis Chiang Mai og Nakhon Sawan."

Rengfokuset mitt idag tyder ikkje at eg lengtar etter regn.  Det er for tidleg på reisa mi til å komma med slikt. Skal eg fukta meg nå, skjer det i Siambukta eller på Chang-kneipa.  Så til så lenge vonar eg at HM Kongen ikkje lukkast med trollskapen sin.

PS.  I dag vandra eg mellom dei spredande plenvatnarane.  Greitt nok det...

Lyset er lyst i Thailand. Men mørket er svart.

Eg har reist til lyset.  Kvart på sju om morgonen skin sola meg i auge gjennom den glasstripa eg ikkje drog gardina over kvelden før.  Denne strima med lys, som får meg til å sprette or senga og nokre gonger legge ut på morgentur.  Men nokre andre gonger får lyseglipa meg til å leite fram nokre av dei saftigaste eidar eg kan. Det er uråd å få sova frampå i dette landet.
Men når sant skal seiast, er morgonen den beste tida på døgeret. Då er temperaturen rundt 24 grader og thaijentene er på sitt vakreste, der dei sit nyvasket og nystrigla på  scooteren sin på veg til jobb.  Det inspirerer meg til å yte ekstra på morgenturen, og til å trene på hurtig gange med stilig kroppshaldning. Tenkjer eg.
Når klokka går mot midt på dagen, blir det lysare.  Det blir også mykje varmare.  Gjerne fleire grader over 30. Då går eg ikkje tur i utide.  Berre om eg manglar noko livsviktig, tek eg beina fatt til butikken.  Tuktuk folka ler av meg.  Dei vil ha meg i baksetet. Eg vil ikkje det,  sjølv om eg veit at det er det eg burde ville.  Men eg føyer ikkje folk som ler av meg - diverre.
Sola går ned kvart over seks  nå om dagen. Etter det er det godt å sitte ute.  På terrassen med eit tjukt lag myggolje og ein Mont Claire i glaset. Denne raudvinen som er blitt så populær i Thailand.  Laga av druekonsentrat importert frå Sør Afrika, gjæra, tappa og lagra i Bangkok.  Ein snedig måte å unngå dei svært høge importavgiftene på vin. Og ein grei nok drikkbar vin. Elles er jo Thailand ølets land.  Mykje godt øl til å leske seg på i varmen finn ein her. Min favoritt er blitt  Chang. Den kan eg sitje på fortauskanten om kvelden å nyte,  saman med synet av slitne Thaijenter som køyrer på mopedane sine heim frå jobben. I allfall nokre av Thaijentene gjer det.  Nokre andre Thaijenter startar arbeidsøkta si då.  Om kvelden.  For dei er det kjærleik frå første bath.
Slik er det her i Thailand. Sola ho skin over både dei rettferdige og dei urettferdige. Sjølv om dei urettferdige sjeldan er oppe før sola har gått ned i Thailand.  Og då er det mørkt, nett som overalt i verda.

Når klokka løper løpsk

Det er lørdag midt på dagen når eg viser fram boarding kortet mitt i innsjekkingen på Oslo Airport.  Dei andre som står i køen ved gate 51, skal og til Thailand.  Til saman fyller me ein heil Dreamliner, som Bjørn Kjos endeleg har fått skikk på. DY 7201 er flighten,  og den skal til Bangkok.
I Oslo snør det når me går ombord.  Snøplogane er større, fleire og hissigare enn eg nokon gong har sett dei på Haukelifjell.  Dei jagar snøen,  og lagar eit ragnarok som eg aldri ville køyrd i kolonne etter med min SX4. Men Dreamlineren heva seg høgt over dette snøråket,  og steig mot himmelen som skulle det vera sjølve engelen Gabriel.
Me sette kursen mot aust, flaug vekk frå dagen og inn i natta. Ingen klokker er gyldige lenger.  Me kan gløyme både tid og rom for ei stund.  Å stille klokka rett etter kor flyet er til ei kvar tid,  gav eg opp i 2013. Då flaug eg same vegen med Thai Airwais på nyttårsafta.   Eg meinte det kunne vera kjekt å vite når rakettene skulle skytast opp.  Eg bomma på den kontinuerlige klokkestillinga .  Eg såg ingen rakettar korkje over Turkmenistan,  Afghanistan eller Pakistan.
Denne gongen gjorde eg kort prosess. Idet me passerte Kabul,  skrudde eg klokka 6 timar fram.  Altså til Bangkok tid.  Så lot eg det stå til.
"Nå er det kvelden " sa han i sidesetet. " Nei det er svarte natta " meinte eg.  Tid er noko relative greier,  iallfall når klokka løper løpsk...

Ei neglebitt veke

2016 er ei veke gammal idag. Det har vore ei iskald veke. Eg ante uro då nyttårsgjestene måtte skrape is frå bilglass, då dei forlot oss på 2 nyttårsdag.  Men verre skulle det bli utover i veka. Og det ser ikkje ut som om det vil endra seg med det første. Iallfall om ein festar lit til Gislefoss, det være seg junior eller senior.
Eg la bort fjellturar,  sommerdekk og T-skjorter. Ingen glede i å utsette den gamle kroppen for ekstreme klimatiske tilstandar. Det har blitt ei veke i sofakroken med bøker,  filmar og rester av julegodt. Ei framifrå veke,  eigentleg. Men ei veke som bryt med alle tradisjonar hos meg og hos mange.  Slike nyttårsforsett er det få som set seg.  Men eg hevar meg over den smertelege samvitskjensla, som seier eg er lat og gjer alt feil. Eg reknar med å få tilgjeving frå frisklivskoordinatoren i kommunen, dersom eg snakkar med ordføraren først.  Han fiksar det meste på tvers av alle kommunale byråkratar, om ein skal tru lokalavisa.
Idag har eg pakka kofferten og sit på eit hotellrom ved Bergen Airport. I morgon migrerer eg til varme strok for nokre månader. Då skal eg ta fram T-skjorta igjen...